sábado, 28 de noviembre de 2020

Javier Fernández Jiménez escribe sobre poesía na revista dixital "Espacio C. Gestión cultural"

 

Javier Fernández Jiménez  


Sempre resulta moi agradable que se lembren de un e que o valoren. Por iso non teño máis que agradecer a Javier Fernández Jiménez polo artigo sobre poesía que publicou na revista dixital Espacio C. Gestión Cultural no número de outubro.

     Javier Fernández, escritor, axitador cultural, home de mil inquedanzas vive para a literatura e, dende o seu espazo radiofónico, Menudo Castillo, fai participar á rapazada para achegarlles a palabra literaria dun xeito afectivo e directo. A lectura, como eixe principal dos proxectos de Javier.

     Versos e aloumiños recolle o artigo publicado e agradece o esforzo de Javier Fernández Jiménez por falar dun xénero -a poesía- tan minoritario como absolutamente necesario.








martes, 24 de noviembre de 2020

DARDO POÉTICO (LXIX) "Poeta en Nova York", en galego. Lorca, máis preto aínda de nós.


 



Lorca ten mil significados para min. Nel atopei a sensibilidade poética, as imaxes deslumbrantes, a crítica da inxustiza, a delicadeza dos seus planteamentos líricos, o arrecendo da natureza, a percepción da lúa como algo poético sen caer nos tópicos ao uso. Podería seguir. E sigo, lin Poeta en Nova York un mundo de veces. Teño que confesar que a ruptura formal e temática deste poemario coa poesía anterior me produciu un aquel desconcertante. Pero só foi a primeira vez. Axiña notei que unha forza interna me levaba cara a el. Conducíame a perderme entre os seus versos e animábame a penetrar nos seus silencios, nas súas preguntas, nas súas arelas.

 


     Non tardei moito en facer miñas esas arelas e Poeta en Nova York converteuse nun espazo poético e vital indispensable nos meus intereses humanos e literarios. Teño varias edicións deste poemario, algúns deles pola beleza da edición ou polas ilustracións que acompañan os poemas. Cada certo tempo volvo a el. Estou imantado ás súas verbas, as súas imaxes poéticas, ás súas mensaxes descarnadas. Lino por última vez en Nova York cando fun dar unha conferencia sobre a miña poesía ao Instituto Cervantes desa cidade. Lembro a picada que me produciu no meu subconsciente, mentres pasaba as follas e os calafríos que sentín empurrándome a escribir uns poemas -  inéditos polo de agora - a partir dos latexos dos versos lorquianos.

 

Cuns amigos pola gran cidade

     Esta tarde, na miña libraría habitual, descubrín con emoción que a colección Dombate, da editorial Galaxia acababa de publicar a edición en galego de tan magna obra. Non puiden ser máis feliz. Collín o poemario e alí estaban os versos de Federico soando de marabilla na magnífica tradución de Suso Díaz. Abrín o libro e comecei a ler coa emoción de estar lendo algo sublime. E en galego.


     Si, Poeta en Nova York  falaba galego. Que marabilla! Co difícil que é entrar no seu universo poético. Porque moitos dos poemas non son nada doados, esixen un ánimo especial para desfrutar das súas entrañas líricas. Son dunha forza impresionante pero son, tamén, dunha atracción única.

    


      Nunha nota á edición galega, di Suso Díaz, con moito acerto, que “ é imposible non tremer, non sentir o calafrío en cada verso, que percorre o corpo todo para estremecelo, para queimalo co frío da verba que reflicte a crúa realidade da vida onde só hai vida, sen vida”. Palabras sabias de alguén que sente a Lorca moi fondamente, algo que eu comparto de vez. Co poema “Volta do paseo”, o primeiro desa primeira parte que se chama “Poemas da soidade en Columbia University, principiei a ilusionarme.

 

     Que ben soa no noso idioma! Coma exemplo, aquí deixo estes versos que abren un espazo infindo que, como di, Suso Díaz “non pode deixar a ninguén incólume”. Así é.

 

 

ASASINADO polo ceo.

Entre as formas que van cara á serpe

e as formas que procuran o vidro,

deixarei medrar os meus cabelos.

 

Coa árbore de cañotos que non canta

e o nenoco branco rostro de ovo.

 

Cos animaliños de cabeza crebada

e a auga farrapenta dos pés secos.

 

Con todo o que ten o cansazo xordomudo

e bolboreta afogada no tinteiro.

 

Tropezando co meu rostro distinto cada día.

Asasinado polo ceo!

 

                                                                                              
                                                                                                                                            ANTONIO GARCÍA TEIJEIRO

viernes, 20 de noviembre de 2020

FAÍSCAS (4) "Non debemos avergoñarnos de ler literatura infantil e xuvenil"

 




Lede, lede moita literatura infantil. Non vos deixedes convencer polos “falsos profetas”nin polos intelectuais de salón, eses e esas que no a valoran, cando non a desprezan sen máis. A literatura infantil, se é de calidade, non ten idade lectora. É así de xenerosa. Non pide nunca o DNI ao lector. Todas e todos gozamos con ela. Que non vos avergonce levar un libro chamado infantil. Garda no seu interior infinitas virtudes, cando se escribe dende a intelixencia e dende o amor polos primeiros lectores. Os nenos e as nenas merecen os afectos dun bo libro de literatura, así sen adxectivos. Ridiculizar a LIX é un síntoma de descoñecemento e de mala fe. Un acto de soberbia inaceptable. Como pouco, resulta patético non recoñecer os moitos valores que ten, se é boa. Coma a outra, por certo. Leamos LIX diante dos nenos, coñezamos autores e autoras que, a partir do respecto e do talento, están a desenvolver unha literatura que non deixa de facer lectores sans e críticos. Bibliotecarias/os, seguide a recomendala como facedes dende hai ben tempo. Pais e nais, avós e avoas, facédea vosa e comunicádevos, tamén a través dela cos vosos fillos e fillas. Precisan dela. Mestres e mestras, lede moita literatura nas aulas. Para vós e con eles. Decidide vós e non deixedes que outras persoas, con menor capacitación, vos marquen as lecturas. Tedes que ser vós, dende o coñecemento -que só se adquire lendo-, quen poñades nas mans dos cativos os mellores libros. Mantede o pulso contra os intrigantes. Non desesperedes. Será un xeito honesto de desenvolver o voso labor. Non caïades no desánimo. Dádelles o voso apoio e o voso saber porque a rapazada precisa do voso apoio, aínda que non o demande. Oídos xordos aos que a ridiculizan. Esas primeiras historias, eses primeiros poemas van deixar  pouso no voso alumnado. Os libros ilustrados, os álbums son un tesouro para a educación estética dos cativos. Que non vos desanimen, repito. Que non vos enganen. Lede literatura infantil, esa que vai dirixida aos lectores de 0 a 99 anos. “En todo escrito, no que as funcións expresivas da linguaxe adquiren categoría artística, produce esa transmutación que chamamos literatura”, afirma Joan Manuel Gisbert. Exacto. Non debe considerarse unha disciplina académica. Vai máis aló de todo iso. Como di o inesquecible Juan Farias, “a literatura (sen adxectivos, engado eu) é un universos en expansión, un caos nos espazos abertos”. Se nos centramos nos múltiples valores que os bos libros conteñen -literarios, ante todo-, case sen nos decatarmos, comezaremos a “vivir na literatura”. Diso se trata e non busquemos subterfuxios, porque na LIX está o futuro dos lectores e das lectoras nuns tempos pouco propicios para iso.






                                                                                                                                      ANTONIO GARCÍA TEIJEIRO

martes, 17 de noviembre de 2020

A LUZ DAS PALABRAS (74) Claudia Castro

 

                



Coñecín persoalmente a Claudia Castro, cando tiven o pracer de presentarlle en Vigo o seu poemario Galicia, o País das Marabillas. Engaioloume a súa personalidade, a súa simpatía. Notei axiña que toda ela desprendía poesía. Tiña un concepto poético baseado na expresividade lingüística e na riqueza cromática dos seus versos. E iso gustoume.

     Claudia Castro, decateime ao momento, tiña moito que dicir. E así é. Por iso, a súa palabra, que ten luz, debía estar nesta sección de Versos e aloumiños. Pedinlle un texto e ela, coa súa xenerosidade habitual, accedeu á petición.

     Aquí está para deleite dos lectores e lectoras deste blog-revista.

     No nome de todos eles, moitas grazas.



Claudia Castro


Claudia Castro naceu no barrio compostelán d’O Castiñeiriño o 30 de decembro de 1972. É licenciada en Periodismo e Filoloxía Inglesa pola USC e diplomada en Socioloxía pola UNED. Leva traballando no eido da comunicación dende 1995. Dende 2011 reside coa súa familia (Toño, Darío e Xulia) no lugar de Penelas, en Teo. Boa parte do seu tempo transcorre en Corme, na Costa da Morte.

En 2003 obtivo o I Premio Duck Fin de Poesía e o accésit do I Certame de Microrrelatos da Lonxa Literaria de Moaña. En 2005 os seus versos acadaron un recoñecemento no V Concurso de e-poemas do diario “La Vanguardia”. En 2017 foi galardoada co segundo premio do Certame de Poesía María Mariño, así como co primeiro premio no Certame de Poesía Xosé Manuel López Ardeiro.

En decembro de 2005 publicou o seu primeiro libro individual “Adagio para unha viaxe silente”, da man da editorial Follas Novas, dentro da colección Libros da Frouma. En 2007 participou co poema “Soños de tubérculo” na edición colectiva Letras Novas, da Asociación de Escritores en Lingua Galega. En 2018 publica o seu segundo libro individual “Ser, corazón e boca”. En 2019 sae do prelo “Galicia, o país das marabillas”, primeiro libro de poesía para a cativada incluído na Colección Árbore da Editorial Galaxia.

O compositor Fernando Vázquez Arias vén de pórlle música a catro poemas seus: Amor é mar, Corme, Camiño dos faros e Azul.

 





A AGULLA DO PALLEIRO

 

Un ano máis o outono aterrou na nosa aldea interpretando unha sinfonía de ocres, amarelos e vermellos a ritmo de brincos de auga e refachos vento. Dende a fiestra do meu cuarto propio descifro a silueta dun Pico Sacro co cumio envolto en néboa, tenro e poderoso coma volcán inofensivo.


A revista Luzes publicaba hai unha semana unha entrevista con Olga Novo tras saberse gañadora do Premio Nacional de Poesía pola súa luminosa e lúcida obra Feliz Idade. Nesta entrevista emotiva e profunda, realizada por Manuel Veiga, a autora afirmaba que non vai xurdir unha poética da terra porque é un mundo en descomposición.


Se ben concordo con Olga en que galegas e galegos estamos a ser testemuñas da decadencia do rural, tamén coido que o agro forma parte do noso ADN e nin podemos nin debemos desprendernos del. En Galicia o rural é o alicerce sobre o que nos construímos como individuos e como sociedade, a vella semente sobre a que agromamos como país. Coma galega síntome profundamente atraída pola forza telúrica da aldea e coma poeta síntome profusamente inspirada por todo o que a rodea. O rural é instinto e estímulo, condición indispensable para amar esta terra de noso.


Se ben nacín nun barrio de Compostela, as tardes de domingo da miña nenez eran visita obrigada aos avós da aldea nun Renault 12 granate con fútbol en directo. En Gastrar tiven unha avoa que viviu noventa anos e un afillado que viviu dezaoito. Pablo quería ser granxeiro. A aldea eran fines de semana, festas patronais, cerimonias relixiosas, xuntanzas familiares, xogos entre alpacas, leite con tona, ensalada da avoa con algún verme despistado.


Uns cantos anos despois resido no lugar de Penelas, en Teo, nunha fermosa xanela con vistas ao Pico Sacro. Na nosa aldea conviven veciños cuxas familias levan aquí varias xeracións con outros coma nós, os recentemente chegados. Moitos formamos parte da Asociación Trinxidoiro e campamos orgullosos do labor que estamos a levar a cabo para manter viva a memoria da aldea, a historia deste lugar onde os veciños se reunían a carón dunha pena, onde a auga era vida encorada nos corgos. En Penelas celebramos o magosto e o San Xoán, vellas e vellos contan contos, nenas e nenos xogan xuntos, comemos e bebemos, tocamos música tradicional e recitamos poemas buscados para a ocasión.


Cando escribo entendo o mundo, e para comprender o mundo hai que pararse a observalo e escoitalo. Coas súas luces e as súas sombras, coa súa música, os seus ruídos e os seus silencios.


Para min a poesía é unha maneira de entender a vida. De saber de onde veño para decidir cara onde quero ir. Porque moitas veces a beleza se escribe con V, con V de casas vellas, de paisaxe verde e acuática, de vínculo e amor á terra. Con V de savia sabia, de mans con callos e aroma a lixivia. Non debemos resignarnos ante un universo que esmorece cando este é o compás que nos guía.


Cando atopo un lector de poesía sinto que dei coa agulla do palleiro. E cando escribo versos soño con construír palleiros de palla e palleiros de agullas. Porque no outono e na aldea nacen os máis fermosos días solleiros.


Falando con Claudia Castro o día da presentación do poemario en Cartabón


viernes, 13 de noviembre de 2020

"Poemar el mar" e "Dijo el ratón a la luna...", dúas reseñas de José R. Cortés Criado en "Un abrazo lector".

 Un abrazo lector

Blog de Literatura Infantil y Juvenil


Dende o seu blog “Un abrazo lector”, José R. Cortés Criado, escritor, investigador, lector impenitente, doutor en Filoloxía Hispánica e especialista en LIX, fai dúas críticas fermosas sobre os libros Poemar el mar e Dijo el ratón a la luna.

Unha enorme satisfacción recollelas en Versos e aloumiños.

Moitas grazas.

 

 

 

Poemar el mar

Texto: Antonio García Teijeiro

 

Ilustraciones: Xan López Domínguez

 

Editorial Anaya

Colección Sopa de Libros

(+ 9 años) 9 €

2018.

Por José R. Cortés Criado.

  

Con este libro su autor consiguió el Premio Nacional de Literatura Infantil y Juvenil 2017.

 

El jurado dijo que es un libro cargado de emoción, con una brillante elección léxica, y, además, el mar es el protagonista del mismo. Un mar muy humanizado que ronca, moja, tiene trenzas, que se marea con las olas y que llora y vive espléndidamente sus días entre gaviotas, islas, estrellas y algas.

 

Los poemas muestran la sensibilidad de Antonio García Teijeiro, gran conocedor del mundo infantil y de su literatura, pero sobre todo conocedor de los entresijos de la poesía en el mundo de los pequeños.

 

Si la poesía es un poco la hermana pobre de la Literatura, más lo es en el mundo de la LIJ, por eso es de gran importancia el galardón obtenido por este libro, ya que servirá para acercar los versos a los pequeños lectores de nuestro país.

 

El poeta crea metáforas e imágenes de gran calado que gustan a grandes y pequeños por su sencillez y calidad literaria; también escribe una serie de anáforas cargadas de evocaciones y sonrisas e incluso haikus.

 

En sus páginas podemos leer: “Gaviotas del mar: veleros. / Veleros del mar; espuma.” y “Quiere el mar lo que no tiene / quiere flores de colores / quiere rosas olorosas / quiere ovejas sin orejas / quiere….”

 

Porque “se esconde el mar que sabe sumar pero la resta se le da mal, cuando tiene sueños de luz y de sal y dice me pica el cuerpo por la sal.

 

Leer cada verso es una alegría, te abre la mente a nuevas visiones sobre el mar y sus elementos, ya sean algas o marineros, todos llenos de vida y fuerza poética.

Este libro forma parte de una trilogía compuesta por En la cuna del mar, Palabras del mar y Poemar el mar.

 

Ilustración de Xan López Domínguez

A la gallardía de las palabras hay que sumar el encanto de las ilustraciones de Xan López Domínguez, con ese estilo tan peculiar que lo caracteriza: personajes de gruesas piernas y presencia de multitud de rayitas que dan forma y volumen a personas y objetos que de su mano nacen.

 

Son muy ingeniosos los dibujos de las algas retorcidas, las sirenas y sus olas, las gaviotas con sus embudos en la cabeza, la estrella danzarina o el niño con su velero y muchas otras.

 

Sin duda un buen libro que hará pasar buenos ratos a sus lectores entre palabras y dibujos.

 

José R. Cortés Criado
 

 

 

  

Dijo el ratón a la Luna...
Texto: Antonio García Teijeiro

Ilustración: Xosé Cobas

Antología de Fran Alonso


Editorial Anaya

12 €, (+ 12 años) 2020.

 

 

Por José R. Cortés Criado.

 

 

Hay niños que pasan hambre. / Ciudades contaminadas. / Mucha basura en los ríos, / y en los bosques, y en las playas.” Antonio García Teijeiro: Dijo el ratón a la Luna...

 

 

Fran Alonso ha buceado en diferentes libros de Antonio García Teijeiro para buscar palabras sonoras, retazos de musicalidad, ideas mágicas, sorpresas interesantes... y así dejarnos estos versos únicos cargados de sabiduría.

 


  Comienza la selección con poemas extraídos de un libro de 1988, Nenos (Niños) y finaliza con otros publicados en 2016, titulado Poemar o mar (Poemar el mar).

 

 En sus páginas hay muchas palomas, gaviotas, ratones, números y hasta la Luna; una Luna que recuerda un queso y un ratón que le habla; también una sonoridad que arrastra al lector como esas olas que vienen y van; y unas canciones que nos envuelven, mientras imaginamos un lugar maravilloso donde suceden acontecimientos singulares.

 


 Árboles que hablan, niños que duermen, nanas sencillas, caracoles de plata, veleros, vientos, soles, viajes, hierbas, mares con trenzas, orquestas despistadas, retamas, suelos perdidos y lluvia de enero se entrecruzan con nuestra mente y nos hacen vivir escenas muy especiales.

 

 Y, si todo esto fuese poco, también tenemos onomatopeyas: glu glu, toc toc, pum pum, fru fru; y otras para jugar con las vocales: tararará, terereré, torororó, tiririrí y turururú. Además vamos a encontrarnos golondrinas bailarinas, cuadernos de humo, tortugas que corren mucho, calamares por la tierra, miradas de espuma, lluvias de balas, llantos de montes, ríos y hasta el país del ciempiés, a donde nos llevan algunos versos locos.

 

 El poeta sabe utilizar la magia de las palabras para embarcarnos en un viaje donde lo real y lo imaginario se dan la mano en ese mundo único donde los animales y las cosas se conectan con los niños y participan de un mismo sueño.

 

 Muy buena selección, que recoge una variada muestra del buen hacer del poeta gallego en su más de treinta años dedicados a hilvanar versos con la imaginación, la solidaridad, la convivencia y la diversión.

 

Ilustración de Xosé Cobas

 Estupendas ilustraciones de Xosé Cobas acompañan estos versos. Son sencillas pero cargadas de lirismo. Llaman la atención sus lunas en claroscuro, sus ratones humanizados, sus nubes con sirenas, sus pájaros anidando en una barca, los niños en aparatos voladores, los árboles solitarios, los barquitos de papel, el agua escapando de la copa y hasta un angelito con cara de Bob Dylan.

 


martes, 10 de noviembre de 2020

REMUÍÑO DE LIBROS (71) "Fábulas contadas", de Gonzalo Navaza

 





TÍTULO: Fábulas contadas

 

AUTOR: Gonzalo Navaza

 

ILUSTRACIÓNS: Orelí Pello

 

EDITORIAL: Edicións Xerais

 

A partir de 10 anos

 

 

Como moi ben di Antonio Reigosa no limiar deste fermoso libro, Fábulas contadas, de Gonzalo Navaza, “as fábulas seguen sendo útiles para avivar a esperanza humana. Exaltan a natureza, combaten a prepotencia, o medo estéril e a forza bruta, eloxian a intelixencia e a vida”. Non podo estar máis de acordo con estas palabras. As fábulas avisan, poñen diante das persoas a súa estupidez, critican os que fan do poder inxustiza e son divertidas e mordaces.

     Gonzalo Navaza escribe, en verso, co seu inmenso saber poético, algunhas fábulas ben coñecidas. E faino coa mestría de quen coñece a forza dos versos ben empregados e o humor que respiran estes pequenos relatos de intención moralizante. Agradécese este exercicio poético que permite aos lectores e lectoras desfrutar da música e do ritmo dos versos xunto á historia que se conta.

     Quen non coñece a fábula da raposa e as uvas? Pois na versión de Navaza resulta un pracer. E remata así: “A fábula conclúe sentenciosa / que igual ca nesta historia da raposa, / hai en todas as partes / moitos parvos renartes / que dan en desprezar / as uvas que non poden alcanzar.”

     E vemos a ingratitude na fábula do aldeán e a cobra, percibimos como a cobiza fura o saco na da galiña dos ovos de ouro; o pracer que se sente cando o enganador acaba enganado que vemos nidiamente na fábula do galo e da raposa e, dende logo, a importancia de ter unha certeza, mais, moito mellor, dúas certezas.

     

Gonzalo Navaza

     Así son as fábulas. Ispe o ser humano e amosan os seus defectos e tamén poñendo riba da mesa as calidades morais positivas como a xenerosidade, a sensatez, o esforzo ou serenidade entre moitas outras.

Gonzalo Navaza consegue solventar moi ben os atrancos que escribir estas fábulas en galego pode supoñer e faino cunha graza que nos encanta. As fábulas nunca nos deixan indiferentes, convidan a reflexionar e non perden a vixencia porque as custións morais do ser humano perviven a través dos séculos.


     O traballo de ilustración de Orelí Pello é magnífico, cun cromatismo variado, dotado de vida que realza, con humor, o conxunto poético e estético. Esta ilustradora francesa afirma que en Fábulas contadas usa recursos como a metonimia ou a metáfora visual, xoga coa relación de escala, cos puntos de vista e usa o branco para compoñer.

 

     Fábulas contadas é unha fantástica proposta literaria que, sen ninguna dúbida, agasallará  entretidos momentos aos lectores e lectoras.


                                                                                              ANTONIO GARCÍA TEIJEIRO


viernes, 6 de noviembre de 2020

FAÍSCAS (3) "Eu leo, sempre leo"

 




Eu leo. Sempre leo. Non podo deixar de ler  de ningunha maneira. Leo mentres agardo no centro de saúde, cando vou en bus, nos aeroportos, na praia. Leo nos trens, nos avións, nalgunha cafetaría se teño que agardar por alguén. Leo polo día dun xeito selectivo por traballo e por pracer. Mesmo cando xogaba na máxima categoría do balonmán español, na véspera do partido, xa no cuarto compartido cun compañeiro, lía antes de durmir. Linlles a meus fillos, á miña neta, aos meus alumnos e recomendaba libros aos meus xogadores nas distintas etapas de adestrador. Gústame falar de libros, do fenómeno máxico da lectura e escoitar as recomendacións daquelas persoas que teñen un bo gusto literario. Son esixente coa lectura. Non me vale calquera novela, calquera ensaio ou calquera poemario. Detesto a literatura de consumo. Detesto esa poesía de cartón dirixida aos adolescentes sen o mínimo rigor literario. Por aí camiño. Ao longo do tempo, fun adquirindo unha capacidade lectora profunda e crítica. E gústame, debo confesalo, ler na cama. Resúltame un gozo especial. O meu tempo nocturno  vai enfocado cara a ese momento. Na cama, cun libro que me permita vivir o que o autor ou autora está a ofrecerme, o tempo de meu detense. E pérdome no mundo que sosteño coas mans e acepto os atrancos, as verdades e medias verdades literarias, os seus enganos e demais chiscadelas que me propoñen. Déixome levar pola historia dun xeito enfermizo. Esquezo o que me rodea. O silencio faise dono da miña paixón lectora . Releo parágrafos e reflexiono. O libro, coma o espello de min mesmo; como elemento provocador dos meus desexos e das miñas esperanzas. Sinto o libro coma ese amigo que me dá  a man para que me reflicta nas diversas miradas dun universo literario. Ler é abrir unha fiestra a outros mundos e sentir que un pode formar parte deles. Porque, tamén, eses mundos son reflexo da nosa vida. E consciente ou inconscientemente sempre acabamos buscándonos nas situacións narradas ou nos versos e as súas imaxes, nos personaxes e na atmosfera creada. Ao fin de contas, que é a literatura, senón a representación de todas aquelas arelas e decepcións que sufrimos e/ou gozamos ao longo dos anos? Cos libros madurei, coñecinme mellor, fíxenme preguntas e dei coas respostas ben veces. Os libros permitíronme contrarrestar o baleiro que nos envolve moi a miúdo. Realmente, como alguén afirmou, somos o que lemos. Como tamén di o escritor andaluz Eliacer Cansino, “reivindicar a lectura é unha obriga humanista e comprometida co progreso”. Xaora que penso coma el e digo que ler constitúe o acto intelectual máis rico e complexo ao que pode aspirar o ser humano. Comprendino e vivino nas miñas propias carnes. Gozar da palabra escrita con honestidade e intelixencia resulta un pracer de deuses. Por iso leo e non podo entender a miña vida sen a lectura literaria, mesmo comprendendo que o acto lector non deixa de ser un acto de ousadía na sociedade pola que transitamos. Pero penso que quen non se atreva a arriscarse coa lectura está a perder algo que é un tesouro afectivo e necesario para o seu equilibrio emocional. E é unha verdadeira pena que tantas persoas vivan de costas á boa literatura.

 




                                                                                                                                      ANTONIO GARCÍA TEIJEIRO

miércoles, 4 de noviembre de 2020

DARDO POÉTICO (LXVIII) "De Presenzas marcadas a Presencias marcadas y otras presencias"

 




No ano 2007 vía a luz un poemario moi importante para min: Presenzas marcadas. Publicouno Librería Follas Novas/ Follas Novas edicións, na colección Libros da Frouma cun magnífico limiar de Armando Requeixo. Nese libro reflectín o que para min ía ser a liña poética no futuro. E coido que, trece anos despois, así vai ser.

 


     No ano 2020, a editorial El Cercano, na colección Eiras Vedras, ao coidado de Manuel Janeiro, publica a tradución deste poemario coa inclusión de dez novos poemas inéditos. Traducidos por Alba Piñeiro e a miña colaboración recibe o título de Presencias marcadas y otras presencias. No mes de marzo íase presentar no Club Faro en Vigo. O confinamento pola pandemia impediuno.

      Foi a finais de setembro, No “Club Faro”, coa participación de Álvaro Otero e de Manuel Janeiro, director e deseñador da colección, por fin puidemos celebrar un acto ben interesante sobre este libro de poemas.

 


     Hai uns días, Rafa Valero e Guada Guerra, directores do Cíes Podcast, chamáronme para falar del. Eu, nunha conversa moi agradable, improvisei estas palabras que vou reproducir deseguido.

 

     



     A vida é un camiño que todos imos percorrendo cada un ao seu ritmo. A vida, pois, vén sendo unha presenza continua, que acolle diversas presenzas que a forman: a infancia, o medo, o amor, o desamor, as lembranzas, as relacións humanas, a familia, a memoria, a loita, os éxitos e os fracasos…en definitiva, todo aquilo que forma parte da esencia do ser humano.

     En Presencias marcadas y otras presencias, pretendo expresar como as moitas presenzas cotiás van construíndo o carácter das persoas e, xa que logo, configurando os seus comportamentos, tanto do quen escribe como de quen le os poemas. É o fenómeno da “identificación” tan presente nas obras literarias. Porque ocorre na literatura, e se me apuran, sobre todo na poesía. Sucede con moita frecuencia, que a poesía consegue esa capacidade real de convencer o lectorado de que o que expresan os versos pode sucederlle a el mesma, a ela mesma. E isto é algo que provoca unha conexión vital e emocional que fai do discurso poético algo moi íntimo.

     En Presencias marcadas y otras presencias intento falar de ausencias e de baleiros a través do equilibrio da palabra nuns versos espidos, intensos e directos. Sen artificios. Mesmo, formalmente, libres. E as ausencias -e non é un xogo de conceptos banais- tamén son presenzas na nosa vida.

     No poemario non hai verdades, senón impulsos vitais que dan corpo ás necesidades de cadaquén e ás vicisitudes coas que nos enfrontamos día a día. Verbas para vencer a escuridade, para definir as paisaxes e indefinicións que nos envolven, cando non nos atormentan. Verbas para mirar cara atrás e para non desviar a ollada no futuro. Verbas que queren facer da esperanza e do coñecemento un obxectivo humano perante a deshumanización que estamos a vivir.

 

                           DOUS POEMAS

 

 

Perdín as sílabas nas pucharcas

que semellan feridas na pel da terra.

   Sílabas de neve

                de loito

                 de misterio

atopadas nos dicionarios do esquecemento

para crear as palabras

                      da memoria.

Buscarei outras

     no frío dos ollos que vixían

      para que non se perdan as olladas da esperanza.

 






Me cegó la luz


donde anida el sudor

              de aquellos que supieron luchar

                                            en un tiempo

                                                         de venenos

                                                                    y

                                                                      mentiras.

Callé, froté los ojos con mis dedos tímidos,

              y me puse a escuchar

                                                  el anverso de las sombras.

 

                                                                                          

                                                                                ANTONIO GARCÍA TEIJEIRO

            



lunes, 2 de noviembre de 2020

REMUÍÑO DE LIBROS (70) "Miña Guía, Meu Capitán", de Gonzalo Moure

 





TÍTULO: Miña Guía, Meu Capitán.

 


AUTOR: Gonzalo Moure.

 

ILUSTRACIÓNS: María Girón.

 

TRADUCIÓN: Manuela Rodríguez.

 

EDITORA: Kalandraka .Colección: Maremar.

 

 

Kalandraka Editora achéganos este fermoso conto da man de Gonzalo Moure, autor que ben coñece o oficio de escribir literatura comprometida co ser humano. Dándolles voz a moitos que por diversas circunstancias non a teñen de seu, denunciando inxustizas e reivindicando a través da palabra a solidariedade, a tenrura e o amor coma alicerces dun mundo máis plural e equitativo.

     Miña Guía, Meu Capitán é a maxia agochada na rutina. A grandeza das pequenas cousas onde radica a felicidade de poder compartir coa persoa que queres eses momentos especiais, case máxicos, que marcan a diferenza entre a monotonía e a continua sorpresa por vivir eses intres.

     

Gonzalo Moure  (Foto: unlibroesunamigo.com)

     A través da combinación da estrutura dialogada e narrativa descubrimos como o traxecto de casa á escola pode converterse nunha grande aventura se se fai coa persoa axeitada. Isto é o que lle acontece á protagonista desta historia. Unha nena para a que o máis importante do día é ir ao colexio da man do seu pai porque non só é camiñar xuntos, senón tamén falar, sentir, interactuar, xogar, soñar…en definitiva, ser cómplices da realidade vista a través da ollada infantil, onde a imaxinación crea o seu propio mundo no que todo é posible que suceda e as limitacións físicas non son motivo de discriminación.

     As ilustracións coloridas e expresivas de María Girón dotan de vida todo o mundo que habita na imaxinación da pequena protagonista.

         

Ilustración de María Girón



Unha pequena mostra do dito:


Camiño da escola, papá e mais eu avanzamos por unha selva de luces e sombras. E de sons”.

“Eu case non vexo, e papá non ve nada, é cego. Non ve as cousas , pero ve moito máis ca min, ca ninguén no mundo”

“Cando chegamos e se separan as nosas mans, teño ganas de chorar. Pero aguanto”

“Ola, man! Adeus, tristeza!”

 

                                                                                                          ALBA PIÑEIRO