 |
| Mar Guerra |
Coñecín a Mar Guerra lendo o seu
magnífico libro, gañador da XXIIIª edición do Premio Merlín, Xenaro e o misterio da mochila verde. Encantoume esta historia
por diversos motivos: o dominio da linguaxe é incuestionable. Iso permítelle
xogar con ela dun xeito moi enxeñoso. E ademais introduce o humor, co que fai
que sorriamos en moitas páxinas do libro. Fala da amizade nas súas variadas
maneiras nas que aparece no noso mundo real. E a min resultoume unha novela moi
tenra, con aventuras e que nos fai reflexionar sobre a diferenza. Lembro que lera unhas opinións súas no Faro
de Vigo tras acadar o premio: Os máis pequenos aínda están a tempo de recuperar
a decencia e a dignidade. Para engadir despois: Xenaro é un rapaz ao que lle
gusta xogar coas palabras e ler. O que quero reivindicar é que ser diferente
non é ser distinto nin estraño, senón especial. Fermosas verbas que subscribo
completamente.Quedei moi impresionado e feliz de que obtivese este galardón.
Pero non a coñecía persoalmente. Terá que ser, pensaba eu, unha muller máis que
interesante para falar con ela. Vivimos unha época de individualismo terrible e
poder falar con persoas que pagan a pena é un tesouro. O seu libro semellaba
que as cousas poderían ir por ese camiño.
O destino xuntounos dous anos despois. O Premio Merlín cumpría as súas XXV
primeiras edicións. E, dende a editorial, decidiran que estaría ben que o
xurado o formasen cinco gañadores do certame nesta ocasión. Por este motivo,
reunímonos no castelo de Soutomaior, a representante de Edicións Xerais, Helena
Pérez e os escritores e escritoras Jacobo Fernández, Gloria Sánchez, An Alfaya,
Mar Guerra e mais eu. Foi nesta primeira xuntanza cando coñecín a Mar.
Encantadora, xovial, xa dende o principio, caeume de marabilla. Tras desa
primeira xuntanza, tiñamos unhas datas despois, o momento da decisión final na
sede da editorial. Como quedaramos en Soutomaior fun buscala ao hotel onde se
aloxaba. Baixou riseira con Xenaro e a
hucha do indiano, outro libro do
seu engaiolante personaxe e agasalloumo. Fomos andando un bo treito e non
deixamos de falar. Eu sabía que residía na Coruña, que era Licenciada en
Ciencias da Información e que traballara para distintos medios de comunicación,
agencias de noticias e emisoras. Mentres andabamos fomos falando da vida, da
literatura en xeral, do mundo literario e dunha sociedade que a ningún dos dous
nos gustaba. Un paseo fascinante que se repetiu á volta, despois de rematar a
xuntanza final que outorgou o premio ao libro de Teresa González Costa, A filla do ladrón de bicicletas.Non me trabucara na miña sensación de que Mar
era unha muller de conversa fácil pero fonda. Coido que houbo química entre os
dous. Dende aquela, porque houbo afecto, seguimos en contacto por correo
electrónico. Mar é moi sensible e contaxia optimismo sen estridencias. Se
precisas dela sempre podes agardar a súa proximidade. Hai que ver que correos
tan afectivos me envía! E, ademais, que ben escribe esta muller! Un día
envioume Manorroja, un libro seu
escrito en castelán.(Edebé, 2010). Volvo dicir: Que ben escribe esta
muller! Non hai moito recibín dedicado
unha xoia, Señor Meco (Ed. Xerais.
Merlín.2012), unha desas historias que pican no corazón do lector e, cando o
rematas, sentes unha sensación deliciosa de acougo.
Vémonos na Illa de San Simón, nos Premios Xerais, e a alegría resulta
evidente.Eu son feliz cando recibo os seus correos cálidos dunha muller
agarimosa, amable, amiga, que escribe cun estilo literario indiscutible, tanto
nos temas escollidaos da vida mesma como na forma. Si, pura literatura, sen
dúbida.
E hoxe Versos e aloumiños deixa
que ela nos conte o que lle apeteza. Pura humanidade.
 |
| Con Antonio na Illa de San Simón |
Unha achega mándame facerlle Antonio
Acordades aquela encarga
dun soneto que lle fixo ao Lope de Vega unha tal Violante? E como se aprestou
el a cumprir co mandado da suposta dama malia confesar de entrada que nunca
noutra tan gorda se vira denantes?... Agora entendedes, logo, o transo no que
rebulo. Antonio mandoume facerlle unha achega para a súa Luz das palabras: a min, que encomendas coma esta na miña vida tiven
de diante. E vai ser mágoa grande, e moito desproveito, porque se coa artimaña de
lle dar gusto a dona imaxinaria, o fénix sacou do maxín o que ía consagrarse
coma o paradigma dos sonetos, o soneto por excelencia, un exemplo inevitable á
hora de falarmos de fiar hendecasílabos... ese, ai, non pode ser nin de lonxe o
caso desta achega miña. Ca. Por moita leria que eu puidese chegar a matinar
para compracer ao mestre –e polo camiño ver de inmortalizar estes parágrafos
asemade-, coma ao enxeñoso don Félix non me ía saír de chusco endexamais o
engano, que cada un é cadaquén e a que abaixo asina aínda non pasou duns cantos
libros publicados. Iremos aló, así e todo, que burla burlando xa vai un bo
esborrancho. Seica teño eu que falar de poesía, polo tanto. Ou era de literatura,
quizais, ao cabo a mesma cousa, só que máis a monte ou menos fina. Poñamos que
había de opinar arredor da escrita en xeral e acabouse. O labor de ensarillarmos
palabras con xeito e sentidiño, coido que tal debe de ser o propósito. O que se
di unha reflexión persoal pero transferible co gallo desas letras amoreadas enriba
dun papel ou dentro dunha pantalliña que damos en chamar escritura, nunha
palabra. Ten o seu aquel, a tarefa, e como ben mandada de todo non son, empezarei
por declarar o meu abraio diante desa teima callada de lle chamar oficio a isto
de xuntar letras, ora prosaicas ora poéticas. Porque traballiño xuntalas dá,
pero de comer pouco e mal. Ou a tolería igual de enraizada no común de que os
escritores, vates ou non vates, buscan gloria na terra e posteridade no alén,
cando do anonimato máis absoluto libran catro nomes contados, e aínda por riba tres
son sempre españois e o cuarto catalán, e ademais non escribe ningún para
rapaces, que todo o Olimpo sabe que a boa literatura, a de verdade, esa que vai
con maiúsculas, non é contiños de femias para non crecidos, senón unha arte
propia e exclusiva dos homes adultos. O que me leva a esoutro ruxerruxe tan
simpático e estendido sobre a satisfacción que dá isto da escrita, das alegrías
que che mete, do moito que engancha ceibares por personaxe interposta canto
pensas e sentes; ese privilexio que tes de teu, oh afortunado –dito sexa todo
seguido e abreviando. E se llelo parece, bendición a escritura haberá de ser,
pero algún dos envexosos do noso tería que me explicar como pode constituír unha
sorte ou vantaxe ou lotaría estar a desbaldir a vida diante dun caderno ou dun
ordenador, afastados do mundo e as súas tentacións, sós e illados, penando decote
fronte a sintaxe e mais a ortografía... Non. Non tal. Nego a maior. Discrepo. Xuntar
letras, escribir, non é oficio nin beneficio, moito menos glorioso e menos que
nada gozoso. De non se ter por actividade voluntaria e abrazada libremente
polos seus confrades, de ser, sería unha cruz. Mais eu prefiro crer que a
literatura, sexa ensaio, poesía ou drama, feita a man ou lida, pirateada o
pasada por caixa, é diante de todo paixón, abismo, un imán, vicio. Lévala
dentro ou non a levas, pero se che gana para a causa, xa non te ceibas.
Posúete. Convértese no bafo do teu alento, tres de cada seis batidos no peito,
a boca do estómago, cuarto e metade das tripas que enches e as túas parellas de
neuronas por xunto todiñas todas. Iso é a escrita, a literatura, a poesía. É
así e non hai que lle faceres. Outra arteria de teu que che dá folgos, unha
vena de máis que te limpa os humores. Tal é o que eu sinto. O meu pensamento. E
quero crer que, mal que ben, enche de vez o mandado de facerlle unha achega que
me pedira Antonio. Agora contade vosoutros se é que acheguei algo, e queda
feito.
UNHA PASAXE
DE ALGÚN DOS MEUS CONTOS
Xenaro, meu rei, os poderosos, os tiranos,
adoitan pensar que, en efecto, os libros supoñen unha ameaza. Mesmo os prohiben
ou censúranos. Sabes por que? Porque os libros nos aprenden a ser libres. As
nosas lecturas achégannos coñecemento, sabedoría, cultura, criterio, e daquela
permítennos ter unha opinión e decidir. Elixir con coñecemento de causa, se
queres... Mais por outra banda, ruliño, non esquezas que, ao cabo, un libro non
deixa de ser máis ca un libro, non é?
Xenaro e
a hucha do indiano (Xerais, 2010)
 |
| Mar Guerra nas Tablas de Daimiel |
