FAÍSCAS (14) Texto de Antón García Fernández para la presentación de "En voz baja" (2023)

 

A novela En voz baixa, publicada no ano 1998 por Edicións Xerais na colección Fóra de Xogo, está vencellada moi intimamente ao meu fillo Antón, hoxe brillante catedrático de Lingua e literatura españolas na Universidade de Tennessee, en Martin (EE UU).

        

     E estao por moitas razóns. Porque a escribín cando el tiña 16 anos coma Roberto Núñez Veiga, o protagonista desta historia, porque se introduce na vida dun pai e que escribe e un fillo adolescente que ama a música e a literatura, porque nela Antón crea un texto dentro da novela, porque el foi quen me dixo que a narración tiña plena vixencia, porque me animou a publicala en castelán e porque el mesmo fixo a tradución do galego dun xeito ben brillante.

     O día 27 de setembro presentouse o libro na Asociación Évame-Oroza, nun acto moi fermoso no que interviron o director da Editorial Elvira, Xabier Romero, a editora Arantxa Amatriain e a profesora Alba Piñeiro. O título, loxicamente, En voz baja.

     Neste acto, Susi Fernández leu un magnífico texto sobre a novela escrito por Antón García Fernández.

     

Susi Fernández le o texto de Antón na presentación

Un texto emocionate creado dende o agarimo e a lembranza da participación e a evolución da novela 25 anos despois.

     Coido que merece a pena que vexan a luz estas brillantes palabras e, por iso, Versos e aloumiños, na sección Faíscas, reprodúceas con enorme satisfacción.

     Gozade delas.

     Paga a pena deterse nestas liñas tan ben escritas, que me enchen de orgullo como escritor e como pai.

 

Un momento do acto. Arantxa Amatriain le un fragmento da novela

Texto para a presentación da tradución ao castelán de En voz baixa

                                                  

                                                Antón García-Fernández

Antón García- Fernández

                                                            Jackson, Tennessee                                                     

 Meu pai, Antonio García Teijeiro, é recoñecido fundamentalmente como poeta, e con xustiza, claro. Pero os críticos e aqueles e aquelas que se teñen ocupado de estuda-la súa obra, na miña opinión, teñen esquecido un chisco a súa narrativa, que para min ten tamén moitísimo interese. Falo, por exemplo, de coleccións de contos como Sempre quenta o sol, falo dunha novela sobre esa temática que semella que algúns queren esquecer que é a Guerra Civil Española e que se trata n’A teima de Xan, e falo, por suposto, da obra que se está hoxe a presentar en tradución castelá, En voz baixa. Este último libro, de feito, ten un significado especial para min porque, aínda que el quizais non o sabía cando comezou a escribilo, me ofrecería a ocasión de facer unha pequena colaboración que eu non agardaba.

        

     Dende ben cativo, eu lembro que meu pai ás veces se pechaba nun cuarto ateigado de libros que el chamaba—e segue a chamar—a biblioteca e alí pasaba horas a escribir. Iso de que se chamase “a biblioteca”, en verdade, tiña pouco sentido, pois os libros e os discos non enchían só aquel cuarto, senón a casa toda. A casa era—e segue a ser—unha biblioteca en toda regra. Coa miña imaxinación de neno, eu matinaba no que estaría a ocorrer tras daquela porta pechada. Escoitábase música e pola grecha inferior escapaban as palabras, as imaxes e os versos. Pero naquel intre, meu pai estaba a escribir unha novela que se publicaría na colección Fóra de Xogo das Edicións Xerais, que eu xa coñecía porque xa tiña lido algúns dos títulos que a compuñan.

        

     Un día, meu pai entrou no meu cuarto cunha proposta: o protagonista desta novela, que ía titularse En voz baixa, o Roberto Núñez Veiga, tiña máis ou menos a miña idade, e na ficción novelesca escribía un relato que aparecía no xornal local. Por que non escribía eu ese texto? Non me custou aceptar, mais si escribilo. Sentei perante o escritorio do meu cuarto no que adoitaba facer que estudaba matemáticas cando en realidade lía Alicia no País das Marabillas, os contos de Edgar Allan Poe ou os casos detectivescos de Sherlock Holmes. Tiña aberto un poemario de Celso Emilio Ferreiro e no lector de CD soaba o famoso concerto da orquestra de Benny Goodman no Carnegie Hall neoiorquino en 1938. Custoume, si, pero convertinme por unhas horas en Roberto e escribín ese relato, que titulei A espera interminable.

         

      Cando saíu do prelo a novela, encheume de orgullo ve-lo meu nome nas últimas páxinas do libro. Hoxe, relendo En voz baixa, comprendo a complexidade da obra, a diversidade de puntos de vista, a prosa poética—porque todo o que escribe meu pai está sempre inzado de poesía—, a importancia da música, os ecos da biografía do autor no personaxe de Roberto e unha chea de outras cousas. Escoito como as súas verbas comezan expresándose en voz baixa, si, pero como van adquirindo volume a medida que vai coñecéndose a si mesmo e atopando o seu lugar no mundo.

En voz baixa é unha novela que ficou un chisco esquecida na poboada bibliografía de meu pai, pero coido que é unha obra atemporal pola que os anos teñen pasado sen problemas; tan actual é hoxe coma nos noventa cando se escribiu. Por iso, coa intención de rescatala dese certo esquecemento, tiven a idea de traducila ao castelán para esta nova edición despois de todo este tempo. Meu pai, en principio, non estaba seguro, aínda que despois me animou a que me puxese mans á obra. A tradución, feita a man como todo o que eu escribo e mecanografada pola miña nai—importante traballo que leva facendo dende hai décadas cos textos de Antonio—, levou máis tempo do que me tería gustado, pero finalmente está rematada e dispoñible en forma de libro. Éncheme dun orgullo semellante ao que sentín aquel día no que fun Roberto Núñez Veiga durante unhas horas e colaborei na versión orixinal en galego da novela, e agardo que esta nova edición abra novas portas e achegue a novos lectores e lectoras unha obra que de ningún xeito merece esquecerse.