lunes, 31 de agosto de 2015

DARDO POÉTICO (XXV). Micropoemas fascinantes do cineasta iraní Abbas Kiarostami.





Sorpréndeme ver na miña libraría habitual un libro de poesía do cineasta iraní Abbas Kiarostami. Gústame este director que me fixo gozar de filmes tan soberbios como O sabor das cereixas, Palma de Ouro no Festival  de Cannes de 1997, Onde está a casa do meu amigo ou A vida continúa, entre outros.

    

     Desconfío das diversas facetas dos personaxes que tocan demasiados paus. Sabía das súas inclinacións pictóricas, dos seus  magníficos documentais e intuía que había moita lírica dentro dun artista coma el. Pero sorprendeume e alegroume poder follear o libro e sentirme tan ben lendo os seus pequenos poemas.
     
     O poemario editado pola Editorial Salto de Página (2015) está coidado ao máximo e ten un deseño elegante que convida a abrilo.
     
     Eu fíxeno perante a chamada do autor pero que unha das tradutoras fose a miña querida e admirada  Clara Janés foi definitivo. Abrín o libro, fun lendo os poemas de Kiarostami e fíxome pensar na carga lírica que posúe todo o que crea este home.
     
     Había beleza e dureza nas mostras poéticas. Axiña me decatei de que utiliza as palabras para encher con imaxes todo aquilo que a palabra non é quen de configurar. Hai emocións contidas nos poemas e o autor plasma con fondura momentos ateigados dun existencialismo expectante.

     Coincido con Francisco Calvo Serraller cando afirma que “os micropoemas de Kiarostami son destilacións do máis xenuíno e feramente humano: a conciencia do tempo, cuxa forza perentoria se nos amosa só a través de sobresaltos instantáneos. Palabras, que son pingas de silencio; imaxes, que son pingas de luz: destilacións da alma poética dun artista”.
 
Abbas Kiarostami
     Resultaría imposible desvincular a poesía de Kiarostami dos seus filmes, porque os que nos interesa o seu cine ben sabemos que está cheo de poesía. Por iso, aplaudo o que afirma Mortezá Kají cando escribe que “a poesía de Kiarostami é a continuación natural e evolucionada do seu cinema; unha natureza únese a un destino, evítase a presunción de ensinar ao interlocutor e non busca a categoría superior de mestría na súa tarefa. A esencia da súa poesía é a mesma sinxeleza, sinceridade e precisión. Neste sentido chega a niveis que non necesariamente podería chegar no cine”.

     Traducido por Clara Janés e Ahmad Tahería, cun prólogo moi acaído de Santos Zunzunegui, El viento y la hoja, que así se titula o poemario, é unha xoia para saborear con calma, gozar da delicadeza da palabra poética, das imaxes fascinantes que ofrece, para ler e reler, para reflexionar e comprender a grandeza do ser humano cando ten por obxectivo alimentar o espírito dos seus coetáneos.
     
     E non quero deixar de dicir que para min o cine de Abbas Kiarostami é “ cine poético”. De aí que non sei como me estrañou dar con este poemario tan excelente. Quizais porque resulta   pouco habitual que estas editorias pequenas cheguen ás librarías e atopar os seus libros nas mesas convértese nun verdadeiro milagre.
     
     Pero, que ben!

  

Fotografía de Abbas Kiarostami




I

Esta noche tengo cita
con la luna
con la luna llena
a las siete
menos siete

 
LI

Las hierbas recién nacidas
no recuerdan
a los viejos árboles


CIII

En otro lado del río
trabajan los agricultores
en este lado, las mujeres en los arrozales
entre ambos
crecen los niños



CLXXVIII

El viento
se llevó al pájaro a donde él quería
donde
el pájaro no quería

Fotograma do filme "Onde está a casa do meu amigo?"


CLXXX

Labios sedientos
una fuente
manchada de sangre


CLXXXI

Tierra seca
un río sin agua
un trozo de nube agotada
agua en los ojos del aguador



CCLI

De "O vento lévanos"
Retiro del espejo
la visión de
la vejez
se queda en la memoria


CCLXXXII

Cuando se rió
me reí
cuando lloró
lloré
cuando habló
escuché
cuando hablé

huyó



viernes, 28 de agosto de 2015

CANDO O AVIÓN DESPEGA...




Algúns pechan os ollos e apoian a cabeza no respaldo do seu asento. Notas a tensión. Outros len a revista que teñen diante , como se non fose con eles. Moitos cravan a ollada no teito do avión, apertan os puños ou agochan a presión sorrindo sen ganas.
    
     Non teño medo a voar. Son os aeroportos os que me exasperan. As esperas, a falta de información, o trato que reciben os pasaxeiros cando ven pasar  o tempo e o seu voo non aparece nos paneis, a esmola dun sándwich noxento e un refresco que dan as compañías polos retrasos nas saídas , as tendas para que consumas o máximo posible, os prezos das comidas nos restaurantes, etc.etc.
    
     Mais sempre me falaron do perigo que entrañaban os despegues e mais as aterraxes. Levo moitísimas viaxes en avión e non tiven ningún susto importante, máis alá das típicas turbulencias que se producen no aire.
    

     Cando despega o avión, xa vin xente rezando polo baixo, unha señora nunha ocasión cun rosario na man ou un home maior bicando unha medalla. Certo, eh? Comprensible tamén.

     E que fago eu neses intres,dende hai xa ben tempo? Vou descubrilo por unha vez. Pois recorro á poesía coma un rito profundo no momento que se supón  perigoso nun voo. Non é medo, non. Tampouco non pido nada, nin desconfío da sorte que pode correr a manobra. Cando o avión se ergue, miro pola xanela e, para min, sen mover os beizos, digo un dos poucos poemas que sei de memoria: Si mi voz muriera en tierra… de Rafael Alberti, mentres o chan principia a estar lonxe. Fágoo unicamente nese momento. Na aterraxe son tantas as ganas  que teño de chegar ao meu destino que permanezo en silencio.
     

     Non é por temor, nin como algo que substitúe  unha oración. Nin moito menos. É a reivindicación diante de min mesmo da poesía. A necesidade de que a palabra poética viaxe comigo, faga a compaña que me fai no día a día e que entre a formar parte da necesidade que a viaxe me provoca.


     Así son as cousas. Ben sei que a pouca xente lle importará isto que acabo de escribir. Que moitos dirán que é un xeito de rezar. Que no fondo teño medo de que algo poida pasar. Que alá eu coas miñas teimas (nisto si levan razón).
     Pero nada diso se axusta á realidade. Claro que calquera cousa pode suceder, mais non afogo esa dúbida cuns versos. Son os versos os que conseguen que, mesmo no aire, a miña relación coa poesía non sufra ningún percance. É a entrada, desta volta oral, no libro co que, sen dúbida, vou gozar no traxecto.

     De aí que a voz do poeta gaditano estea moumeando no oído e eu vaia acompañándoo  en silencio nun percorrido poético que me conmove.




E agora imos escoitar a Rafael Alberti recitando este fermoso poema:








                                                                                                                     ANTONIO  GARCÍA TEIJEIRO

miércoles, 26 de agosto de 2015

UN POETA QUE ENTROU NA MIÑA VIDA PARA NON SAÍR: FEDERICO GARCÍA LORCA


   Os que somos uns apaixonados da poesía, perdémonos pola obra de tantos e tantas poetas que, ao longo do tempo, foron facendo aportacións moi variadas ao enorme corpus lírico universal.

     E descubrimos que hai poetas lúcidos, profundos. Que hai poetas fríos, arquitectos metálicos que constrúen edificios poéticos, formalmente perfectos pero que nos deixan xeados. Rematan sendo indiferentes porque se lles nota demasiado a impostura.
Federico  García  Lorca

     Descubrimos poetas da rúa, poetas de ocasión, poetas con discursos puntuais. Poetas fume. Poetas luz. Poetas sombra. Poetas…

     Hai poetas que pasan pola túa vida dunha maneira fugaz.

     Hai poetas que pousan a súa pegada no corazón e permanecen para sempre nas túas inquedanzas líricas.

     Poetas que forman parte da túa vida. Poetas que che amosaron camiños para percorreres con eles a forza e a emoción das palabras, dos versos.

     Hai poetas para un intre determinado. Hai poetas para certas homenaxes. Hai poetas que aguilloan; poetas que aloumiñan; poetas que poñen os dedos nas chagas; poetas sociais; poetas cómplices.
     Poetas para remover sentimentos; para chorar; para sustentar cos seus versos as contradicións da nosa existencia.

     Teño nas mans un volume coa poesía completa editado por Galaxia  Gutenberg/Círculo de Lectores, dun poeta-cor, poeta-luz, poeta-imaxe, poeta-lúa, poeta-sol.

     Federico, si, Federico García Lorca.

     Un poeta, un home que me marcou claramente á hora de crear a miña poesía; esa poesía pensada fundamentalmente nos nenos.

     Por Lorca sinto un agarimo especial (outra é Rosalía) e emociónome diante dos seus versos. Simplemente con botarlles unha ollada xa se move algo no meu interior. Algo que me acariña, que provoca sensacións de pracer infinito. Lorca converteuse para min nunha paixón.

     Os que facemos da poesía “un xeito de vida”, non temos un único poeta. Ao contrario, estamos coas nosas portas abertas a todos aqueles e aquelas que, co seu discurso poético, nos sacoden interiormente.

     
Pero hai poetas que pasan de moitas maneiras polo noso espazo de interese literario. Eu quedo cos que medran no meu interior. Uns máis outros menos, pero preciso sentir dentro que os seus versos están en continuo proceso de crecemento, Un crecemento que non se detén.
E isto pásame con Federico García Lorca. Unha forza interna mantén vivas en min as diversas cualidades da súa poesía.
Volvo sempre a el. Unha e outra vez releo os seus poemas. Están presentes no meu acto creativo. Lévanme da man. Fanme sentir a súa sensibilidade e danme azos para vivir, para sorrir, para loitar, para escribir, para pensar, para, en definitiva, acadar que, malia os atrancos cotiáns, poida sentirme razoablemente libre.

     
Carta de Federico García Lorca publicada por El País
     Este home, Federico García Lorca, dunha personalidade moi acentuada (nunca pasou desapercibido), cunha ollada penetrante, creador de lume onde as metáforas brillan, espello do desgarramento, capaz de levantar voos líricos, de prender luces diáfanas, de pousar os seus ollos sobre o máis humilde da sociedade; defensor de causas perdidas e xerador de alegrías sen fin.
Este home, digo, é quen de provocar ledicia, tristeza ou de inventar fontes de esperanza nos meus ollos xa cansos.

     Bágoas e sorrisos. Cantigas de berce ou lanzas punxentes. Frechas de dor, intuición da traxedia, mans de veludo, aloumiños profundos ou paixóns melancólicas, Sinxeleza imaxinativa, popular. Malabarismos líricos. Flores e bolboretas nas augas ocultas da contradición.

     Iso e moito máis é Federico (permitídeme que o chame así nesta altura do escrito).
Amo a Federico. Quéroo á miña beira. Seguirei saboreando os seus poemas, as súas melancolías, a súa sensualidade, o seu compromiso cos indefensos, o seu equilibrio/desequilibrio emocional, as súas verdes loucuras, as súas rodas xeadas, as súas fondas penas.

     Amo a Federico e seguirei abrindo os seus libros, contaxiando a súa alma de poeta, o seu amor polos nenos, polos xitanos, polos negros. O seu amor pola lúa que comparto.
O seu amor polos vidros desgarrados da existencia.

     
     Co groso libro nas mans abro ao chou e axiña descubro razóns para emocionarme.

Y hay un niño que pierden
todos los poetas.
Y una caja de música
sobre la brisa.

     
     E sempre é así. Levo a Lorca comigo. Lévoo nos meus sentimentos confusos, nas miñas loitas, nos meus delirios denegridos, nos meus desarraigamentos, nas miñas dúbidas.



Bajo el agua
siguen las palabras.
Sobre el agua
una luna redonda
se baña,
dando envidia a la otra
¡tan alta!
En la orilla,
un niño,
ve las lunas y dice:
¡Noche; toca los platillos!

    
     
     E vólvome neno e quero que a nai me borde na súa almofada, canso de dicirlle que quero ser prata, de auga…
E sinto que estou en Nova York con el e, ao compás dos seus versos, diríxome a Walt Whitman para cantar a pegada fonda que deixou en min.
Utilizo os versos de Federico para dicir:

Walt Whitman

Ni un solo momento, viejo hermoso Walt Whitman,
he dejado de ver tu barba llena de mariposas,
ni tus hombros de pana gastados por la luna,
ni tus muslos de Apolo virginal,
ni tu voz como una columna de ceniza;
anciano hermoso como la niebla
que gemías igual que un pájaro
con el sexo atravesado por una aguja,
enemigo del sátiro,
enemigo de la vid,
y amante de los cuerpos bajo la burda tela (…)


     
     Dou co fermosísimo Romance  sonámbulo, dedicado a Gloria Giner e a Fernando de los Ríos. A emoción fai subir a temperatura a cotas imaxinables. Unhas bágoas percorren as miñas meixelas mentres recito en alta voz tan coñecidos versos:


Verde que te quiero verde.
Verde viento. Verdes ramas.
El barco sobre la mar
y el caballo en la montaña.
Con la sombra en la cintura,
ella sueña en su baranda
verde carne, pelo verde,
con ojos de fría plata.
Verde que te quiero verde.
Bajo la luna gitana,
las cosas la están mirando
y ella no puede mirarlas (…)

   
     A pegada marabillosa dun poeta total, dun home deliciosamente egocéntrico.
    Os versos que foron facendo carreiros no meu interior, que son transitados unha e outra vez os meus desexos máis transparentes.

     E como dixo o poeta: Soñaba que la tierra / fuese de cristal (…) e eu, da man do poeta, soño ademais cun arco de lunas negras / sobre el mar sin movimiento.


     Soños tolos con Lorca.

     E soñemos con Lorca, escoitando  a Amancio Prada cantando o gran poeta granadino:



     E para rematar este texto, podedes escoitar a Paco Ibáñez cantando coa súa filla, Alicia, "Mi niña se fue a la mar " de Federico García Lorca.




                                                                                                             ANTONIO  GARCÍA  TEIJEIRO           

lunes, 24 de agosto de 2015

DARDO POÉTICO (XXIV). Poema de Xosé Vázquez Pintor para Alicia.



     Falei de Alicia Alonso Romero máis dunha vez.
     
     Quixen a Alicia Alonso Romero moitas veces.
     
     Máis ben, quíxena sempre.
     
     
     
Alicia no estudio de Xulio (A Coruña)
A súa intelixencia, a súa amabilidade, a súa tenrura, a súa capacidade para amar as persoas, a súa vea artística, as súas ganas de vivir contaxiaban a todo aquel que estivese ao seu redor.
     
     Con Xulio García Rivas escribiu fermosas páxinas e fermosos lenzos de convivencia, de amor xeneroso, de mutua ilusión compartida.
     
     Xulio, Alicia e Xavier estiveron sempre moi preto de nós. Dende Tui ata á Coruña, pasando por Vigo, fixemos decote travesías de afecto de difícil definición.

     Os seus escritos, os seus debuxos, as súas habilidades manuais definiron a Alicia coma unha muller viva, chea de inquedanzas e motivadora para os que estabamos con ela.

     Xulio non sería o que é hoxe (descúlpame, irmán) sen o coidado de Alicia, sen a súa visión das cousas, sen o seu apoio, a súa paciencia. Falo dende o punto de vista do pintor. E Xulio constantemente ao seu lado nos bos e nos difíciles momentos que tiveron que soportar.

     
Xulio, Alicia, Alba e Susi na Coruña.
     Alicia adoraba os seus amigos.
     Un deles, o prestixioso narrador e poeta Xosé Vázquez Pintor. Unha longa amizade uníaos. Era amigo dende idades temperás de García Rivas. Nunca perderon o contacto e, se o perderon polas cousas da vida,non tardaron en retomalo. Non se afastaron afectivamente endexamais.
     
     Vázquez Pintor naceu en Melide. Xulio, en Borraxeiros e aquí, precisamente, fraguou unha amizade cando ambos eran mozos.

     
Vázquez Pintor (dereita) e Xulio Gª Rivas (esquerda)


     Hoxe, ambos admíranse mutuamente. Son dúas persoas de prestixio: un co pincel e outro traballando coas palabras.

     Cando Alicia faleceu, Xosé Vázquez Pintor enviou a Xulio e Xavier un poema fondo, cheo de afecto e de emoción. Xulio comentoumo e eu pedinllo para publicar en Versos e aloumiños.
     
     Unha xoia de poesía comprometida cos sentimentos máis íntimos do ser humano.

     Aquí está para que o poidades saborear.

     
     Palabra de amor.


                                                                                         (Dous acrílicos sobre lenzo, "O mar de Alicia" II e III de Xulio GªRivas)

ALICIA

Sempre estás na beiramiño de noso cando eras
filla do sorriso e voz tan limpa coma en alba
medraba para sempre na casa e no obradoiro
de Tide onde volos tres erades meus amigos
que teño coma ouriolos nas árbores da vida.
Souben que te foras para onde nada se perde
e agora estás aló na garita dos milenios

na sendistancia daquela voz e na memoria
que ben sabes que persiste no alenmar e río
senlleiro e caudaloso
onde din Alicia, coma en rosa permanente.


Xosé Vázquez Pintor
Cangas, 8 de maio 2015
Co noso cariño sempre



                                                                                                                     ANTONIO  GARCÍA TEIJEIRO

sábado, 22 de agosto de 2015

CATAVENTO DE POEMAS INFANTÍS (XLVI) Laura Forchetti.







              LAURA  FORCHETTI  (Coronel Dorrego. Buenos Aires, 1964)



¿Dónde queda tu ventana?
Laura Forchetti

Te escribo cartas en la luna
con las letras
del escarabajo
en la arena.


Celeste
de la luna
en tu ventana.

¿La ves?

Dale,
que se la lleva la mañana.
 



Lluvia del cometa
en la arena.
Salimos a buscar piedras
para la rayuela.

          Gastadas
          pulidas
          aplastadas.
          Monedas de luna
          en los bolsillos,
          no pesan
          nada.
 





Luna
del agua
en el cordón
de la vereda.


Un perro
Ilustracións de María Elina.
se la traga,
agua
de seda.


Pasa la bicicleta,
la desteje
con la rueda.


Bostezo
de la luna
de la madrugada.





(Do libro  Donde nace la noche. Faktoría K de Libros.2015. Premio de Poesía para niños “Ciudad de Orihuela”, 2014)