viernes, 30 de marzo de 2018

CATAVENTO DE POEMAS INFANTÍS (LXVI) "Las cuatro canciones", de Estrella Ortiz







                                     ESTRELLA  ORTIZ  ( Guadalajara, 1959)





¡Por fin
ha llegado el momento
tantos meses soñado
del gran espectáculo
Estrella Ortiz  (Foto do blog CuentaCuarenta)
primaveral!


Bajo tierra, las flores,
después de sacudir
sus pétalos nuevos,
se miran, se sonríen
y empiezan a brotar:

Flores rojas, flores blancas,
flores rosa, flores malva,
flores azules, moradas,
flores naranja, amarillas,
flores que se abren y cierran,
todas bailan, todas brillan.


Paso a paso,
        flor a flor,
   con el olor el color,
con el color, la canción, el baile
y con el baile, la fiesta
   colorida y contenta.

Pasa el tiempo
y tras mucho florecer,
                        perfumar
                               y danzar,
al punto en que las flores
despliegan sus penúltimos tonos,
el mundo entero,
rendido a sus pies,
aplaude entusiasmado.

Ilustración de Carmen Queralt
¡Bravo! ¡Maravilloso!
¡Espléndido! ¡Divino!


Como todos los años,
el espectáculo
ha sido magnífico.

Las flores, satisfechas,
saludan, dan las gracias
y en silvestre desfile
se retiran felices.

¡Viva la primavera!




(Del  libro Las cuatro canciones, editado por La Guarida Ediciones, 2015)




sábado, 24 de marzo de 2018

CULTIVAR AS EMOCIÓNS DO ALUMNADO A TRAVÉS DA POESÍA




                                                                                                                                         Antonio García Teijeiro


Se hai algo que teño claro na miña vida é que os seres humanos precisamos da poesía. E se os seres humanos precisamos da poesía, esta debe estar presente, na escola dun xeito vivo. O ideal sería que na casa se lles lesen poemas aos nenos e nenas. Que se xogase coas palabras, cos movementos das mans, coas cancións, cos trabalinguas, coas adiviñas...

     Pero coma isto normalmente non se fai, serán os docentes os que deben asumir que un pequecho non pode pasar a súa etapa académica de costas á poesía. E agora pregúntome: fano? Tras pensalo un pedazo, debo dicir con mágoa que, en xeral, non. Levo comprobado a través dos anos, e dende múltiples experiencias, que a poesía non está presente nas aulas como debería. Só certas persoas son conscientes do valor do feito poético nas súas clases. Persoas que loitan en solitario, demasiadas veces diante da incomprensión de pais, nais e compañeiros e que se senten sós no seu traballo. Non nos enganemos: a poesía non vive dabondo na escola. Está á marxe e iso é algo que non se pode permitir. Ben é certo que se están a dar pasos, pero moi paseniñamente.
 
Alumnas/os de Sacra Rodríguez (Extremadura)
     Vin coma docente, e mesmo coma escritor, que a poesía pode axudar a cambiar a liña de conduta de nenos e adultos. Os rapaces son un eido fértil de emocións que non chegamos a cultivar. Unha mágoa pois están abertos a experiencias motivadoras, libres, suxestivas. Desexan que os ilusionemos,están expectantes perante a actitude do mestre ou da mestra. E, a miúdo, o ensinante decepciónaos, porque non lles ofrece o que deles agardan.

     A poesía ten que habitar na escola. Por iso se necesita un mediador : o mestre ou a mestra que crea na importancia de achegar poemas aos seus alumnos. Algn que le, que está convencido da importancia dos versos neste espazo tan rico como é a aula. Algn que non lles teña medo, que sexa quen de crear un ambiente especial, que recite, que lles lea poemas, que os anime a ler poesía, que os incite a escribir, a descubrir poetas, a cantar.


     
     Eu penso que a poesía debe entrar nas aulas en voz alta. Poesía para sorprender, para gañar a atención dos rapaces, para emocionar.
E se o docente cre no que está a facer, os alumnos e alumnas ficarán enfeitizados.
Porque a poesía non se ensina: a poesía contáxiase, vaise filtrando sen decatarnos e chega a converterse nun veleno do que non podemos curarnos. Así é, xaora. A poesía permítenos gozar coas imaxes, co ritmo, coa música e cos silencios das palabras e ofrécenos unha nova maneira de ser, de mirar e interpretar o mundo para facernos seres humanos máis completos, máis ricos e máis libres.


     Os docentes teñen capacidade para impresionar a rapazada. Capacidade para enfeitizala, para facer deses nenos e nenas persoas que coñezan o que hai detrás deses versos, para transmitirlles a emoción da palabra ben utilizada e para que, ao longo da súa vida, respecten e amen a poesía.
Os docentes deben seducilos e comprender que non se trata de facer poetas na aula. Trátase de acadar que eses nenos e nenas se acheguen aos poemas con agarimo e  confianza. Que os coñezan, que  non lles teñan medo como lle pasa á maior parte dos ensinantes.


     Porque esa é a razón de que a poesía non estea presente nas aulas. A demasiados ensinantes non lles interesa a poesía, porque non foron educados nela. Os versos son algo descoñecido para eles, algo alleo, algo que se desprestixiou, e algo do que as persoas viven á marxe. Téñenlle medo por ese descoñecemento da emoción que desprenden os poemas. Por ese descoñecemento do valor que a palabra poética posúe para reavivar conciencias e descubrir sentimentos. Por ese descoñecemento que a poesía ten para escaravellar nos muros que rodean o ser humano e abrirlle fiestras de luz.
    


     
     Tras comentar que a poesía ten que entrar en voz alta nas aulas, quero referir certos pasos que se poden dar para que se consolide nese lugar tan necesario: o primeiro paso sería o coñecemento da literatura de tradición oral. Mostras vivas, frescas, cheas de ritmo e de vida. Falo das adiviñas, dos trabalinguas, dos diálogos, das mentiras etc. Pequenos poemas ateigados de enxeño, de ironía, de humor, de surrealismo puro que fan as delicias dos pequenos. Un segundo paso levaría ao coñecemento daqueles poetas que escriben para os nenos dende o respecto e o agarimo. Homes e mulleres que os queren e achéganlles poemas acaídos aos seus intereses. Un paso máis (ou paralelo) serían os contos rimados para que entendan o concepto da versificación das historias. Deseguido, podían entrar nos poetas que, sen escribir especificamente para eles, teñen poemas que poden ser gozados polo alumnado. Un paso sen présas cunha maneira diferente de abrir novos camiños poéticos. Camiño que os levaría a coñecer, nun paso novo, os romances. Esas historias en verso que tanto os enfeitizan. Dígoo por experiencia.  En fin, e logo cancións, poemas en música, poesía sen rima. A festa da poesía.  Pero non esquezamos o máis importante: estar convencidos de que a poesía ten valores necesarios para a formación das persoas. E moita, moita lectura, porque sen lectura…


martes, 20 de marzo de 2018

DARDO POÉTICO (LIV)) "A voz aloumiñadora de Toño Núñez"




É desas persoas que eu admiro pola súa actitude diante da vida. Unha actitude de loita e de agarimo polo día a día. Capaz de embarcarse en proxectos diferentes coa cultura polo medio.

     Escribe e moi ben. Leva a poesía dentro e a música e a natureza e todo aquilo que sirva para sentir que o mundo que o rodea tamén ten cousas positivas.

     Toño Núñez é unha desas persoas coas que dá gusto conversar. Ás que dá gusto ler. Ás que un querería ter preto para enriquecer moitos días da súa vida. Da vida de un, aclaro.
     Porque me gusta a súa poesía, Toño Núñez ten que estar nesta sección, tan querida e coidada de Versos e aloumiños. Debemos escoitar as súas voces, a persoal e a poética, e deixarnos levar pola súa sensibilidade e a súa forma de dicir.


     Para Dardo poético é unha enorme satisfacción escoitalo a el. Non sei se en voz baixa ou en alto, pero de calquera xeito é quen de emocionarnos. Un Toño Núñez plenamente consciente do papel que xoga nesta sociedade nosa, demasiado cruel ás veces. Gocemos da súa palabra. Ben o merece.


Un home

Un home


Cobro nómina de mestre, escribo algo (dixo de min unha vez un señor sabio que tiña ínfulas literarias), canto un pouco...  Así, de vagariño, por amor, coma regos, vou sementando versos... Pero non sei tocar a guitarra. Nin o acordeón... E gústame moito, de cando en vez, escribir artigos de opinión.  Tamén devezo polas cereixas… Xa que logo: home de moitos oficios e…  non tantos beneficios. Mais, vivo ben. Moi ben… Por  veces…  ata son feliz...  Si, son un home… Un home outonizo, ás portas da invernía. Hai moitos anos fun un neno-rapaz-mozo de aldea moi tímido e acomplexado. Pero a vida foise volvendo xenerosa comigo e fun perdendo o medo… Agora son un destemido, un arroutado… Mais…  outras veces, aínda, un covarde…  E vou así,  engordiño (non hai présa) pola beira da vida. Camiño da morte… Amén!


Toño Núñez



Pedras


Na codia da terra falan as pedras.
que enchen o baleiro de saudades
E resoan no túnel das idades
baixo o lene aloumiño das hedras
 
Pedra ferreal, granito ou lousa.
Agochan nas engurras a memoria.
E o río do tempo da historia
no almanaque do seixo repousa.

Seguiremos o rastro dos ausentes
que labraron o futuro do pasado
na epiderme de laxes elocuentes

E andaremos o camiño trazado
con efémeros pasos, prepotentes.
Sobre as pedras dun chan ensanguentado.



                                                                                                                               Toño Núñez (texto). Christian Villamide (imaxe)





Ponte de Navia


Ponte de Navia



Quixera o río, de pedra un anel
para colmar o seu leito de seda
E a deusa Navia, namorada e leda,
a quen amaba quixo serlle fiel.

E, pedra a pedra, ergueu para el
un arco de amor con man inqueda
Como ergue o labrego a súa meda
Como bica a brisa o caravel

De beira a beira xunguiu o val   
E medrou airosa a ponte romana,
alicerce da que hoxe é medieval

Unha ponte que enleva e engalana
o río e a vila por igual

Alí… Onde eu soño o meu nirvana


                                     (Foto de Christian Villamide)





Muralla




Muro ancestral de sangue e pedra,
cerco protector, abrazo amigo;
valado acolledor que dás abrigo
á cidade que no teu solar medra.


Da estirpe dos fillos de Lugh, fogar,
bimilenaria nai que nos defende;
baluarte secular que non se rende
diante dos ventos da serra e do mar.


Por sempre matria e musa serás
da xente que habitamos esta fraga.
E á que chegue tamén acollerás.


Celebro ser póla da túa saga
e tango por ti as miñas campás:
música que se alonga e non se apaga.

                                           

                             

                                                                        Toño Núñez  (texto). Christian Villamide (imaxe)





Outro home






viernes, 16 de marzo de 2018

REMUÍÑO DE LIBROS (44) "Hermes, aprendiz de mago", de Manrique Fernández







TÍTULO: Hermes, aprendiz de mago.



AUTOR: Manrique Fernández.
Manrique Fernández



ILUSTRACIÓNS: Mariana Alejandra Aravena.



EDITORIAL: Galaxia. Colección: Árbore.




O xornalista e escritor galego Manrique Fernández achégalles aos lectores a partir de dez anos esta pequena peza teatral que supón a súa estrea dentro do eido da literatura infanto-xuvenil.

     
     Hermes, aprendiz de mago preséntase nunha única escena e con seis personaxes: dous, humanos e catro monicreques ( a curuxa, o sombreiro, o pote e a túnica) que cobran vida para axudar o seu dono e amigo, Hermes. Este é o mozo protagonista da historia que se desenvolve na cova onde se prepara para obter o título oficial de “mago”.

    
     Na súa aparente sinxeleza radica unha dobre lectura onde se descubrirá como o traballo en equipo, a solidariedade e a amizade son compoñentes importantes non só para lograr os propios obxectivos, senón tamén para derrubar prexuízos e crear entre todos un mundo máis habitable.


     O feito de que estea estruturada nunha soa escena xunto coa información do propio autor convida á súa representación, que tamén se ve favorecida polo emprego dunha linguaxe clara e salferida de humor suficiente para crear unha atmosfera máis propicia para a solución dos conflitos e dificultades.
 
Ilustración de Mariana Alejandra Aravena


     As ilustracións de Mariana Alejandra Aravena son as encargadas de darlles vida a todos os personaxes, facendo fincapé na súa caracterización externa pero tamén na súa expresividade.

                                                                                                      ALBA PIÑEIRO

domingo, 11 de marzo de 2018

CATAVENTO DE POEMAS INFANTÍS (LXV) "De umas coisas nascem outras", de João Pedro Mésseder







                                     JOÃO  PEDRO  MÉSSEDER  ( Porto, 1957)





Alvorada – e o galo transforma a luz em canto.



As nuvens são as copas das árvores do céu.
João Pedro Mésseder  (Foto Correio do Porto)



O musgo é o veludo que agasalha a pedra dos muros.



Despidas, certas árvores são como mãos suplicantes
durante os longos meses do inverno. Na primavera,
a prece é satisfeita: o verde sobe-lhes aos ramos
e os ninhos florescen.



No mundo dos pássaros, os bosques são cidades.



O sol é o único afogado no mar que todas as manhãs

renasce.


A lúa cheia é o botao que o pijama do céu perde
certas noites.



A noite escreve versos. O dia recita-os e canta-os.



Os espelhos são placas de mar arrancadas da estrada que
leva ao sol poente.



O mar tinge de azul os olhos de certos homens nascidos
junto à costa.



O metro emerge do túnel e entra na estaçao como pasta
de dentes a sair do tubo.
Ilustración de Rachel Caiano



O vento nunca se magoa nos muros e nos rochedos.



Nas manhãs de inverno, acordar e sair do leito dói quase
tanto como, a um bebé, vir ao mundo.






(Do libro De umas coisas nascem  outras, editado pola Editorial Caminho, 2015)






miércoles, 7 de marzo de 2018

ESCAPARATE POÉTICO (CXV) Ismael Ramos







                                ISMAEL RAMOS  (A Picota, Mazaricos, 1994)






FÁBULA



Houbo un día no que meu pai me pediu que me pegase un tiro.
Isto non é un poema.
Na casa dos meus avós hai dúas escopetas.
Ismael Ramos
Ía sol e decidín camiñar costa abaixo.





O RECOÑECEMENTO  (II)



Os primeiros anos o fillo é un ser asexuado. un anxo. A inmobilidade.
O sexo do fillo aparece despois, querería dicir que tarde, pero tarde
non existe, é un convenio. Aparece coma un cambio de estación.
Unha alteración na temperatura. A humidade. É máis que nada un
desgaste. As propiedades do detalle. Unha parada nova de autobús.
Os anxos son froitos para o tacto.
O tacto estimula o sexo.
Así, o fillo é a confirmación de que Deus non existe.

                                                   *

Hai algo que só atopo no alcohol e o bildungsroman. Un determi-
nado estado do corpo. Íntegro. Descubrir na ducha pola mañá unha

mazadura.
Ese recoñecemento.






A MORTE SON OS FILLOS


O poema é o poema dos pais.
A ferida é a ferida dos pais.
A ferida dos homes.
As cicatrices tamén.
As cicatrices son un dos froitos da ferida.
Os fillos somos cicatrices.





AGOSTO


Hai barcos e pavillóns en chamas na cabeza da miña nai. O sol nas
físgoas da parra.
Unha presada de achas. Dedos.








(Do libro Lumes, editado por Apiario. 2017)