lunes, 25 de marzo de 2019

JOSÉ ANTÓNIO GOMES FALA DE CATRO LIBROS QUE QUERO en "Abril Abril-o outro lado das notícias"

José António Gomes


José António Gomes é unha desas persoas que posúen un magnetismo especial. En canto o ves e cruzas dúas palabras con el, xa te sentes atrapado pola personalidade que reflicte.

     José António Gomes está en constante invención de proxectos arredor da literatura, da súa pedagoxía e da creación de seu. Este portugués nado en Porto (1957), é poeta, narrador, ensaísta, docente e domina todos os paus do que a literatura comprende.

    Eu teño a honra de compartir, hai xa algúns  anos, unha mesa dentro do Máster de LIX da USC, do que a marabillosa Blanca-Ana Roig Rechou é a verdadeira alma. Resulta moi pracenteiro cambiar impresións con el, escoitalo falar, recitar e conversar sobre todo aquilo que afecta ao ser humano. A súa sensibilidade e o seu compromiso son dúas das cualidades ben patentes no xeito de actuar deste home.
 
Con José António compartindo mesa no Máster de LIX (USC)
     
     Pois resulta que José António publicou en Abri Abril-o outro lado das noticias, un roteiro  político – cultural mensual  diversos artigos (un deles sobre os 50 anos do concerto de Paco Ibáñez no Olympia) e neste espazo prestixioso tivo a ben falar duns meus libros.
     
     Unha satisfacción enorme que me encheu de felicidade.
     José António Gomes volveu demostrarme, unha vez máis, a súa xenerosidade e mais o seu agarimo.
     
     Moitas grazas, mestre.











Novos livros ilustrados e não só


                                                                         José António Gomes


Falei de Paco Ibañez. Pois bem, o cantor de «Soldadito boliviano» musicou também poemas escritos em outros idiomas do estado espanhol que não o castelhano.

      Entre eles, contam-se os do várias vezes premiado poeta, de Vigo, Antonio García Teijeiro (n. 1952), responsável pelo interessantíssimo blogue de poesia, literatura infanto-juvenil e música Versos e Aloumiños, em constante actualização. Devotado à criação poética – mas também narrativa – para a infância e a juventude, e à poesia em geral, García Teijeiro exprime-se ora em galego ora em castelhano e é um poeta do mar, da música (uma das suas paixões) e da paz, e um cultor também duma ecopoética que não se exime de denunciar as ameaças que pendem sobre o ambiente e o planeta. Mas revela-se também como um exímio explorador da dimensão lúdica e visual das palavras e do texto, e como um pedagogo da sensibilidade humana e artística, em especial nos seus livros de versos para a infância (uma antologia desta sua poesia estará para ser publicada, em breve, em português).


     
     Assim ocorre em livros como Paseniño, paseniño (Xerais, 2018), acompanhado de um CD musical com poemas recitados pelo autor. Uma obra não apenas para os mais pequenos, mas para todos, que seduz também pela qualidade poética e plástica das ilustrações de Marcos Viso.

     Outro exemplo é Caderno de Fume (Edicións Embora, 2018), com boas ilustrações de Leandro Lamas, também para a infância, que explora poeticamente o motivo do fumo e o seu potencial em termos de alargamento do imaginário e de sensibilidade à materialidade da palavra – questões essenciais na educação poética.



     Muito desafiante também um terceiro livro, desta feita escrito em castelhano, para jovens adultos e adolescentes, cujo título é todo um programa: Escritos en el Viento: Narraciones y poemas en torno a Dylan (Verbum, 2017). Trata-se de uma parceria com o escritor catalão Jordi Sierra I Fabra, na qual alternam textos narrativos breves e poemas que, de algum modo, comentam as composições do autor de «Blowin’ in the wind», tomam-nas como motes e prestam tributo a Dylan.


     Já em Poesia Cromática (Belagua, 2017), é-nos proposto um livro singular de poesia e pintura (a de Xulio García Rivas), em princípio destinado a um público adulto: García Teijeiro escreveu poemas a partir dos quais García Rivas pintou; em seguida, a pintura desencadeou nova escrita e esta, por sua vez, nova pintura. O resultado é uma aventura poética e visual muito sedutora, até porque nela se integra a caligrafia do poeta, pois cada um dos poemas surge também em forma manuscrita, nas páginas ilustradas.



     Termino estas sugestões de obras em galego (a última em castelhano) com um convite à audição de Paco Ibañez, que musicou poemas de Teijeiro, como «Pomba» e «Que ocorre na Terra».

jueves, 21 de marzo de 2019

CATAVENTO DE POEMAS INFANTÍS (LXXIII): "Macedonia de Versos", de Concha Blanco










                                     CONCHA  BLANCO  (Lires. Cee, 1950)





AMORA


Carnosas e azucradas
nacen entre espiñas.
Elas son o frito
das moreiras e silvas.

Unha vez maduras
Concha Blanco
cambian de cor
pero non por iso
saben peor.

Moradas nas moreiras
negras nas silvas.

Ai que alegría!
  Que saborosas son
         na confeitería.




CEREIXA

Non é gato nin é can
tampouco é un cabalo
no que a eles se parece
é que todos levan rabo.

Redonda, ben feita.
Ela é a cereixa.

Máis cousas dela
vouvos dicir,
drupa doce, colorada.
Por último e xa acabo:
Comémola dun bocado!

Maxestosa a cerdeira
toda engalanada
de cereixas maduras
amarelas e encarnadas.

Entre as follas verdes
no alto penduradas
bailan en grupos
de dúas, de tres…
moi ben apreixadas.

Os merlos son
os seus inimigos
son eses froitos
os seus favoritos.

As cereixas e o verán
andan collidos da man.




Ilustración de Lidia Nokonoko
LIMÓN


Ten dúas follas verdes
brillantes, lustrosas.
No medio da cesta resulta
unha froita vistosa.

Cólleme, lévame,
parece que di,
pero eu non quero
sacalo de alí.

No xénero das froitas
abunda o feminino
agás unas poucas
Ilustración de Lidia Nokonoko
que é masculino.

O pexego, o figo, o limón.
A laranxa, a pera, a mazá.
A historia do seu sexo
que máis dá!

De  sabor amargo, é o limón.
Saboroso en limoada
co peixe frito e coa ensalada.

O limón e a laranxa
son da familia
el moi galán
ela moi fina.



                                  (Do libro Macedonia de Versos, editado por Aira Editorial, 2018)





viernes, 15 de marzo de 2019

DARDO POÉTICO (LIX) : "SILENCIOS", UN PROXECTO POÉTICO DE ANA MARÍA FERNÁNDEZ







Sempre resulta interesante asomarse a aquilo que escribe Ana María Fernández. Sexan os seus textos en prosa, en verso para a infancia e a mocidade ou para todos e todas; estean escritos en solitario ou compartindo creación con Xoán Babarro, un grande da nosa LIX, Ana María é quen de acariñar os sentimentos do lectorado, sacudilos ou  e tirar deles milleiros de emocións.

 
Ana Mª Fernández
Por iso está aquí, de novo, en Versos e aloumiños. Vímonos en Santiago nun acto na RAG en conmemoración de María Victoria Moreno, pechando o seu ano. E pedinlle algo. Non podía deixar pasar a ocasión. Ela, admirable e xenerosa, accedeu á petición. Despois dun certo tempo, enviounos este proxecto poético, Silencios, seis poemas que peturban, que chaman a nosa atención nun mundo estraño e que nos levan a gozar da palabra poética de xeito intenso.

     Gozade, lectores e lectoras deste blog-revista, da capacidade de seducir dunha gran poeta.




SILENCIOS


I
Nun paseo tardío
escoito o berro dunha folla, desigual a outras da súa especie,
única na tonalidade, na degradación das cores,
enrugada e encollida por distintas intemperies,
que, para máis datos, protesta con diferente intensidade.
Xulio García Rivas. Tinta chinesa sobre papel
Porque, a dicir verdade, outra fonética advirto na crebadura do seu traxe,
no corte seco do pecíolo polo belisco do vento.
Unha folla que, sen dúbida, foi magnífica no seu tempo,
que pasou as tres reválidas dos meses luminosos,
engaiolada, verde e fachendosa, no souto cantareiro.
Cae unha e caen outras con ela,
pero non saben que contarse;
quizais que á primeira lle nacera unha mancha na cara,
por onde cruzaban as formigas.
Ou que a segunda, en tempos, era a preferida do escornabois…
Caeron varias follas desde as ameas das ramas
e rebotaron resignadas esculcando os arredores,
por saber que pantano ou que camiño devoraría o seu recordo,
quizais a bota dun humano furtivo.
É outono…
E estas cousas pasan.





           II


Anuncia hoxe o mar un novo desafío
no altofalante dos cabos,
mentres esvaran, nos arrabaldes do horizonte,
as ondas quentes do verán.
Xulio García Rivas.. Acrílico. Lenzo
Mostra, fachendoso, as enrugas do frío
cunha paleta grisalla.
Ronca teimudo, unha e outra vez,
no ensaio das borrascas
e suplica, coa gaita do seu labio,
a chegada vitoriosa do vento,
que se despraza con rodas de mudanza.
No horizonte,
un sol vello,
altivo
e insumiso,
aférrase aos azuis cun brazo vermello
na procura da prórroga de lume
que lle permita incendiar
o último horizonte.







 III

Digo páxina e agardo
a que o silencio se faga dono dos arredores.
Só o eco das sílabas se cambalea, desolado,
Xulio García Rivas. Tinta chinesa sobre papel
adiviñando o precipicio  do esquecemento na tertulia dos labios.
Digo brote e os demais adiviñan a supervivencia do verde,
da Terra, que nos mira sen que lle importen os vivos.
Pero, no silencio,
caben todas as intencións
e unha palabra é unha intrusa,
fuxitiva,
sen a suficiente documentación
como para quedar onda nós por moito tempo.





  

  IV


Nas páxinas da soidade,
sinto vibrar a alma
cunha porcentaxe apaixoante de certeza.
Rebélaseme potente,
dadivosa,
intransixente.
Cova,
nai,
Xulio García Rivas. Acrílico sobre táboa
presenza,
desmesura de silencio…
Ocúltase á inquisidora insistencia
do cazador de recompensas,
nunha vertixe máis ca centenaria.
Véxoa libre
no interior máis secreto,
na perfecta converxencia
do ser consigo mesmo.
Viva,
con alicerces de ás,
e farfallar de fervenzas…
Locuaz
no consenso das células.
Guerrilleira
no camiño.
Eterna
na súa causa.





V

E onde pode estar
o incenso conmovido?
A oración sen boca despois do sol da tarde?
Este silencio de coágulo,
saciante,
subterráneo,
suculento,
aborixe do interior,
marxe de sombras,
ten areas repentinas,

un babel de insomnios,
Xulio García Rivas.. Tinta chinesa sobre papel
pulsacións de lóstregos nocturnos,
pasados, presentes, futuros
e unha risa desaparecida.
No interior,
estás ti,
estou eu
e, nas ruínas dos malvóns,
vibra unha estrela,
contendo o ruído do seu brillo.








  
VI

Do que máis falamos agora
é do descoñecido.
E facémolo decote,
mentres a vida segue,
conmove
Xulio García Rivas. Tinta chinesa sobre papel
e armoniza rancores
nos suburbios infelices.
Ao espertar,
feridas de ausencias
abren sucos de carne
e moldean espellismos
nos eidos das brétemas confusas.
Pero do que máis falamos ti e mais eu,
coas palabras de sempre,
é do descoñecido.
Quen entende os proverbios da alma?
Quen coñece a liturxia do Paraíso
na verdade dos límites?