Xosé Cobas, Carmen Fouces e Marica Campo |
Foi un pracer para min
escribir unha loa sobre Xosé Cobas e a súa obra.
En efecto, a XXXIII
edición do Salón do Libro de Pontevedra case pechou as súas portas coa
homenaxe a unha escritora, Marica Campo e a un ilustrador, Xosé Cobas,
pola súa contribución ao engrandecemento da nosa LIX que, por certo, goza dunha
saúde extraordinaria. Carmen Fouces, concelleira de Cultura, fixo de mestra de cerimonias.
Soledad Felloza
fixo un sentido texto sobre a poeta Marica Campo e a min tocoume -cun enorme
pracer- falar da miña relación e da obra dun grande da ilustración galega.
Para que se poidan
coñecer as miñas palabras, Versos e aloumiños recolle o texto
íntegro dunha loanza sincera arredor dunha gran persoa e un artista dun
altísimo nivel.
Agardo que vos guste.
Lendo a loanza sobre Xosé Cobas |
LOANZA DUN POETA DA IMAXE:
XOSÉ COBAS
Salón do Libro de
Pontevedra. 26 de marzo de 2022
No ano 1994 comezou a
producirse un milagre do que eu descoñecía a transcendencia que tería no
futuro.
Saía do prelo un meu libro
de relatos, Fantasía en Re Maior, que estaba ilustrado por alguén
que eu non coñecía daquela: Xosé Cobas.
Non pensaba eu naquel intre
que era un sinal que anunciaba a aparición na miña vida literaria -e tamén na
persoal- dunha persoa que faría, anos despois, que os meus poemarios tivesen un
aura especial e marcasen un antes e un despois da súa participación nos mesmos,
grazas á súa maxia creativa e ao seu xeito brillante de entender a miña poesía.
Asomaba a maxia creativa dun
artista singular. Era a maxia de Xosé Cobas.
Dende o principio, os meus
poemarios con el convertéronse noutra cousa. Cobas ten un concepto poético, tan
sutil e rico, que proporciona á palabra poética uns aloumiños estéticos que a
salientan cun halo misterioso e sedutor.
Si, porque Xosé Cobas ten o
poder de levar da man palabra e imaxe, co obxectivo de que transiten xuntos
polo camiño da beleza.
Xosé Cobas no acto |
Pasaran 15 anos , era xa
1999, a piques de rematar o século, cando Cobas ilustrou o meu poemario Caderno
de fume. E nel, malia ser un formato pouco vistoso, xa deixou o seu
selo persoal de ilustrar poemas. Cos anos foron máis e a constatación evidente
de que este home tiña unha maneira singular de enfocar o seu labor artístico
nos meus textos. Cada poemario meu que ve a luz da súa man convértese nunha
festa dos sentidos.
Eu estou convencido de que
Xosé Cobas é un narrador visual. Estou convencido, así mesmo, que é un poeta da
imaxe. Poesía que deita nas diversas formas de crear, tanto sexan carteis,
poemarios, narracións ou pinturas. Algo ten este home que cando se enfronta a
un texto ou a unha idea non tarda en visualizar o máis fondo de ambos e
convertelos nunhas imaxes sedutoras e poderosas que os enriquecen. É quen de
facer unha lectura persoal brillante que nos enmeiga cos seus fondos tan sutís,
coa concepción perfecta de obxectos e personaxes colocados nese espazo que crea
ou coas materias que emprega.
Nada en Cobas é casual.
Cando pinta, debuxa -ou sexa, crea-, axiña notamos unha técnica descomunal.
Cobas coñece -e ben se nota- os grandes artistas plásticos de todas as épocas,
bebe neles e é capaz de converter o alleo en persoal a través da capacidade de
entender textos ou impulsos para acadar un estilo recoñecible, tan orixinal
como inconfundible.
Dos escritores estariamos
falando da “voz literaria”.
Abrazo emotivo ao remate da loanza |
De Cobas eu diría a “voz estética”,
porque ten unha formación artística que fai máis rico o seu labor.
Sempre notei nos traballos
de Xosé nos meus libros -e nos dos demais- un respecto claro polas miñas
palabras. Pero tamén a arte debe ser fiel aos seus principios de sensibilidade,
visión e estilo persoal.Cando Cobas ilustra os meus poemarios, apelo á
liberdade de artista que posúe. Nin lle digo nada nin lle trazo carreiros. Sei
perfectamente o que dá de si e sei que vai enriquecer o texto dende unha mirada
de seu, nunha dialéctica intelixente entre as palabras e as imaxes.
Hai sombras marabillosas nas
pinturas de Cobas. Sombras que nacen da fascinación, seino, polo silencio e
polo misterio que configuran a súa obra.
Admiro a obra silenciosa de
Xosé Cobas. Nela atopamos unha auréola de calma e acougo poético que acariña.
Os seus símbolos, os trazos, a xénese dun universo suxestivo, as formas
inacabadas, as metáforas plásticas conseguen enriquecer os diversos conceptos
estético-literarios aos que se enfronta.
A min prodúcenme serenidade
as súas mostras pictóricas. Será talvez por esa estética do silencio -sen aire
que mova as pólas das árbores- que procura, como el mesmo afirma “esa estética
do silencio, porque o silencio como tal é coma o branco e o negro absolutos,
non existe”. Pero tamén por como trata a luz dun xeito maxistral.
Cando un le estas
reflexións, non pode menos que emocionarse e comprender a fondura da súa obra.
De aí, a través das imaxes de Cobas, a súa complicidade co mundo que o rodea.
Hai no seu traballo ausencia de ruído. Hai silencio metaforizado, coma el di, e
moita imaxinación. Dálle á realidade uns matices ricos e reflexivos que a fan obxecto
de ser admirada.
O universo de Xosé Cobas é
inabarcable. Faltaríanme horas e mesmo palabras para ser xusto cun home bo e
xeneroso, ademais de grandísimo artista. Pero o tempo é finito e quero deixar
patente a súa lealdade cos seus amigos e amigas, exemplificada na amizade que
mantivo co entrañable e irrepetible Xabier P. DoCampo, que moito creu en Cobas,
a partir das súas felices colaboracións literarias. Porque Xosé Cobas – o
“compañeiro”, como me di cando falamos por teléfono- é un ser sensible, honesto
e intelixente, tanto na súa vida persoal como no xeito de entender a arte.
Síntome identificado con el
cando afirma que na súa casa nunca lle favoreceron a súa vocación de artista. A
min, tampouco me animaron a ser escritor.
E xa ves, prezado Xosé, non
nos foi tan mal.
Remato, por fin, cuns versos improvisados dedicados a ti e a
Ánxeles, como non! con todo o meu agarimo.
Entre a metáfora
fuches enchendo
de cores
mil espazos baleiros
Luz, calma, negro.
Dozura, amor, misterio.
Pinceis, materia, aire.
E máis silencios.
Fermosos e doces momentos.
Ao final do acto: Xosé Cobas, Carmen Fouces, Soledad Felloza, Marica Campo e Antonio García Teijeiro |