Nesta nosa sección A
luz das palabras, un home dunha transcendencia indiscutible na cultura
e literatura galegas: Xosé Neira Vilas. E a súa luz no noso blog-revista
son dous contos fermosísimos e ben curtos que están no seu precioso Aquel
neno, que en xullo de 2013 publicara Edicións Embora.
En Versos e aloumiños
veneramos a Neira Vilas pola contribución, tanto poética coma narrativa, que
deu á nosa LIX. E non só.
E temos un agradecemento moi
particular para Miguel Toval quen, dende Embora, nos permitiu publicar
este dous textos e, ademais, tivo o detalle de enviarnos os dous debuxos
maxistrais de Xosé Vizoso que os acompañan no libro e nesta luz das
palabras que tanto queremos
Grazas, Miguel, de corazón.
 |
Di Neira Vilas no limiar (co
título de Motivación) de Aquel neno, un monllo de relatos curtos dun contido
claramente biográfico que “ todo home leva por vida un neno dentro de si (e toda
muller leva unha nena). E inda que teña cen anos ou máis o neno aparece nel
cada pouco, porque ninguén esquece, ninguén desbota o neno que deixou atrás. E
cando pretende arredarse del, fuxir do que foi nos primeiros anos da súa
existencia, perde o rumbo e fai toladas”.
 |
| Xosé Neira Vilas (Foto de Santos Díez) |
Ninguén dubida de que Neira Vilas levou dentro del o neno que foi. El recoñéceo. E engade que ese neno que foi -o do libro do que tiramos os contiños- pode chamarse Balbino, Moncho, Toño, Lelo etc., ou sexa, pode ser máis ou menos algún deses seus nenos literarios, mais tamén, aclara, “pero tamén pode ser o neno que eu mesmo fun e que aínda que queda lonxe o sigo sendo, non o do carné de identidade, nin o do pasaporte, nin o que aparece na cuberta deste e doutros libros dos que son `culpable´, senón de Pepe de Santiaguiño, ou Pepiño de Gres, que así me chamaban cando comezaba a atoutiñar sobre a codia do mundo”.
E deixa moi claro o noso autor que os escritores e escritoras non deixan de falar dos demais cando falan de si mesmos.
E ten moita razón.
Escribir
DESPOIS DAS PRIMEIRAS LETRAS
QUE LLE deprendeu o Avó foi á escola. Para el era todo un milagre iso de levar
a fala a signos, poñer en figuras o que se dicía ou se cantaba, unha oración ou
unha maldición. Non só escribía no encerado ou nalgún papel. Riscaba palabras
no po do camiño, na parede branca da igrexa e tamén na tona mol dalgunhas
árbores coma olmos ou ameneiros, na primavera, usando a aguillada de levar as
vacas ou unha navalla. E un día falou con el na fonte Engracia, aquela
mulleriña pobre, coxa, analfabeta. Pediulle que lle escribise unha carta para o
seu irmán que estaba en América. E foi á casa dela e escribiu a carta, na que
lle puxo cousas moi bonitas que se lle ían ocorrendo. E así unha e outra vez.
Tamén lle lía as que ela recibía do irmán. Andou niso máis dun ano ata que
Engracia dixo que se acababan as cartas porque seu irmán morrera.
A morte
VIU MORRER Ó AVÓ. ERA POLA
TARDIÑA. TODOS andaban no agro, na recolleita das patacas debaixo da viña na
cabeceira da leira grande. O Avó faláballe algo, pouco e con voz roufeña e
encerellada. No tallo que tiña ó pé da cama apousaba aquel resto de lapisiño
amarelo cunha goma no cabo, co que anotaba o pouco que tiña que anotar. Foino
collendo coa man dereita e deullo ó neto, que se puxo moi contento. Tiña os
ollos medio pechados e xa case non falaba. Nunha desas pediulle auga e foilla
buscar. Colleu o tanque e encheuno no balde que apousaba na laceniña da parede
e levoulla. Auga fresca que trouxeran esa mañá da fonte das penedas. Deulla.
Bebeu un gurrucho. Logo pechou totalmente os ollos. Ampeaba. Pouco despois,
nada. Estaba morto. O neno decatouse. Deulle un bico e botouse a chorar. Seguía
chorando cando seus pais e mais a Avoa chegaron do agro.
 |
| Debuxo de Xosé Vizoso |
