A BUTACA DO LECTOR (6): "La muerte de Ulises", de Petros Márkaris

O lector coñeceu a Petros Márkaris porque lle falou del o seu amigo, o admirado Agustín Fernández Paz: “É unha novela negra diferente, comprometida e moi deste tempo”, díxolle o escritor de Vilalba.

O lector, coma sempre, fixo caso da recomendación e comezou a ler algunhas novelas deste escritor nacido en Estambul en 1937. Chamoulle a atención ao lector a súa colaboación co cineasta Theo Angelópoulos e a súa serie policial protagonizada por Kostas Jaritos.

    

Axiña comprendeu que Márkaris era un notario da súa época. Na súa obra apunta directamente á sensibilidade do lectorado para facelo comprender a realidade que o reodea e para que decida a posición que debe tomar diante dos problemas dunha sociedade que sangra e que traspasa as fronteiras de Grecia ou Turquía para facerse patente noutros espazos.

    O lector decidiu ler un libro que estaba perdido nun andel da súa biblioteca e que lle permitiu ler tres relatos policiais e outros de verdadeira actualidade sobre os problemas que a emigración forzosa provoca nas persoas.

     O lector leu La muerte de Ulises e, unha vez máis, volveu sentir feridas fondas no seu ánimo.

Petros Márkaris trasladou ao lector a preocupación que lle producen os lados escuros do ser humano.

     E o lector sufriu cos enganos, coas intransixencias e coa falta de sentido solidario dos personaxes que aparecen nestes relatos. O lector tocou a tenrura en moitos ocasións pero sentiuse alterado diante da mesquindade humana. Porque nestas narracións variadas aparece a envexa máis cruel que pode levar ata un asasinato. Retratados quedan os vellos rancores e as mafias que nos países dominan sobre as minorías étnicas, a intransixencia relixiosa e a xenofobia.

     E o lector sofre cando, no relato que dá nome ao libro, un ancián quere retornar a Estambul ao verse preto da morte -porque aí comezou a soñar- e le que unha organización paramilitar turca couta os seus soños.

Sente anguria o lector. E sente unha rabia contida que debe racionalizar. Aplaude esa crítica social dura, crúa e sen rodeos, que conteñen os relatos perante feitos que non deixan de repetirse.

Emigrados gregos, turcos. Persecucións, medos e ningún consolo.

E o lector comprende a Petros Márkaris e agradécelle o seu ton directo, cheo de enxeño, mentres lembra para si mesmo a situación da Grecia de Syriza tan maltratada polo Banco Central Europeo.

     A lucidez de Márkaris consegue emocionar o lector. Faino pensar e empúrrao a ter ben presente o moito que os poderes fácticos continúan a condicionar vilmente o desenvolvemento dos países nesta sociedade neoliberal que padecemos..

     E,unha vez máis, esa toma de conciencia prodúcese a través da literatura, como non pode ser doutro xeito.