viernes, 18 de octubre de 2024

PACO ABRIL E ANTONIO GARCÍA TEIJEIRO DIALOGAN SOBRE LITERATURA NA LIBRERÍA "LA OREJA VERDE" EN XIXÓN

 

Da esquerda á dereita: Paco Abril, Lorena Fernández e García Teijeiro


Como indica o cartel, o encontro dentro do programa de librerías Afinidades Electivas, celebrouse en Xixón un acto marabilloso arredor da literatura (conto e poesía) e a súa relación coa infancia.

Tivo lugar  na librería La Oreja Verde, que dirixe unha muller creativa, eficiente e amante da cultura como é Ana López Chicano.

 

Antonio García Teijeiro e Ana López Chicano

Paco Abril, un artista total, un estudoso da literatura, activista cultural, escritor necesario, organizador de proxectos arredor da lectura, guionista, articulista, creador plástico e moitas cousas máis é un referente da LIX española e interveu xunto a Antonio García Teijeiro para falar das súas obras respectivas.

 

Paco Abril no acto

O acto estivo presentado e moderado por unha muller extraordinaria, Lorena Fernández, violinista e especialista en didáctica da música e da pedagoxía, que desenvolveu o seu labor dunha maneira rica e acaída ao que alí se expuso.

Foi un tempo espectacularmente afectivo, crítico e cheo de literatura.

Houbo lectura de contos, de poemas e o público saíu entusiasmado.

 

Antonio G. Teijeiro le un poema de "Poemar o mar"

Canto se botan en falta momentos así! Minutos para construír, para salientar a palabra literaria, para animar a que se lea poesía, para que se conten contos, para valorar o libro como ferramenta esencial nos tempos que corren.

Falouse de todo isto e máis. As propias experiencias coa literatura de fondo estiveron presentes e o clima que se respirou na librería foi de emoción, interese e agarimo.

 

 

Paco Abril mostra un suplemento cultural que dirixía

 Temos que felicitarnos porque proxectos coma este sexan promovidos polo Ministerio de Cultura e porque as librerías sexan o lugar que os acollan.

Nas bibliotecas e nas librerías o libro é o protagonista do lugar, está próximo ao lectorado e convértese en protagonista que, co seu silencio aparente, está a chamarnos para que nos acheguemos a el e poidamos gozar da literatura.

 


Como non podería ser doutro xeito, Versos e aloumiños non dubidou da necesidade de gravalo en audio e de poñelo á disposición das e dos interesados para que poidan vivir a maxia alí creada.






miércoles, 9 de octubre de 2024

FAíSCAS (23) Entrar na poesía para maiores de Gloria Fuertes é un deber.

 



Hoxe quero reivindicar a Gloria Fuertes. Sei que, ás veces, fun algo inxusto con ela. Un erro lamentable pola miña parte, que debo saldar.

Hai xa tempo que a adoro. Hai xa tempo que deixei á marxe certos prexuízos estúpidos de soberbia ridícula.

Coñezo mellor a persoa, valoro o seu traballo, reivindícoa nas ondas e estou prendado da súa poesía para adultos.


Un poemario de Gloria Fuertes



Unha muller que sempre foi “poeta de garda”, que foi perseguida culturalmente, que censuraron os seus poemas para adultos e sempre mantivo unha dignidade fóra de dúbidas.

Unha muller que comezou escribindo contos e versos para os nenos e as nenas dos anos sesenta, que escribiu en xornais e revistas infantís (e non só), que creou unha biblioteca ambulante e que sempre estivo do lado dos nenos/as e dos desfavorecidos.


Gloria Fuertes

Escribiu poemas para maiores co mesmo espírito co que escribía para a infancia e, talvez, viceversa. Humor, ironía e críticos.

Comprei o primeiro libro de Gloria, alá polo ano 1979 máis ou menos. Era o poemario Poeta de guardia, que me entusiasmou. Este poemario é unha referencia indiscutible na poesía crítica e social da literatura española e  unha obra capital para entender el arte e a personalidade da poeta. Editado en 1969 por Lumen na súa colección El Bardo, foi reeditado seis anos despois. Esta é a edición que teño coa que me sinto moi ben acompañado.

 




Hai uns anos, un xornal, que non lembro agora, pediume unhas reflexións sobre Gloria Fuertes. Fíxome pensar o encargo e neste punto quero compartilo co lectorado de Versos e aloumiños.


 

       -¿Qué te sugiere o nos puedeS decir sobre Gloria Fuertes?

 

Gloria Fuertes me sugiere lucha, amor por el ser humano, convencimiento de que la poesía es necesaria para las personas, comenzando por los pequeños. Su influencia en la poesía infantil es indiscutible. Tal vez le faltó a su obra en este aspecto, al final, algo de contención. Pero ella consiguió ser una poeta con voz propia, con un estilo coloquial que enganchaba. Escribió una poesía irónica, con humor ácido, muy directa. Creó nuevos espacios y nuevas formas de expresión poética y su obra y su actitud ante la vida son muy versátiles, con lo que consiguió conectar con públicos muy diferentes. Es una gran desconocida como poeta de adultos y creo que debemos  acercarnos sin vacilar a esa faceta suya que es muy interesante.

      

 -Qué poema, de los que escribió, nos puedes ofrecer que sea tu preferido, favorito, o te encanta por algún motivo especial

      

No se puede hablar de un poema en una autora con tan gran número de libros publicados.

En el reciente libro “Poemas de la Oca Loca” (Ed. Kalandraka) podemos leer poemas muy irónicos, humorísticos y llenos de ritmo. Por ejemplo, Cómo se dibuja un canguro, un poema que comienza así:

Un canguro para todo / se dibuja de este modo: / Si se mira en el espejo, / tiene cara de conejo, / las orejas estiradas / y muy dulce la mirada. / Delgaditas y muy finas / son las patas delanteras, / muy fuertes y musculosas / -las traseras-. (…) Y continúa.

 

  -Por qué es necesario  o positivo leer poesía

 

La poesía es necesaria para crecer por dentro, para conocer ciertas realidades que, a veces, nos pasan desapercibidas y el o la poeta ponen allí sus ojos y su corazón. Sirve para conocernos mejor, conocer lo que nos rodea. para reír, para llorar, para cantar, para ser más alegres. Para estar cerca de la belleza, para comprender el verdadero tesoro que son las palabras, para estar más cerca de la música. Y hasta para el dolor de cabeza, para el dolor de muelas y para cuando no sabemos la lección. Los versos abren caminos y es un placer seguirlos. Poesía es vida.


Gloria Fuertes

Deseguido, tres poemas de Gloria Fuertes para completar as palabras 

que se levan ditas neste artigo.

 

 

 

 

JERGÓN DE RECUERDOS

 

 Que todos necesitamos

un cuarto de soledad,

un kilo de llano;

una alcoba sin nadie,

un páramo,

un jergón de recuerdos

donde sufrir a gusto.

 

 

 

POEMA

 

 La soledad te mancha,

la tristeza te expone,

a cometer pecados -sin nombre-.

 

Estoy con los que nadie está.

Con los que tienen vómitos de lágrimas

y nadie los va a visitar.

 

Y me pone nerviosa ese viejo envidiable

que le da por ir al Cementerio a pasearse.

 



SALE CARO SER POETA

 

 

Sale caro, señores, ser poeta.

La gente va y se acuesta tan tranquila

-que después del trabajo da buen sueño-.

Trabajo como esclavo llego a casa,

me siento ante la mesa sin cocina,

me pongo a meditar lo que sucede.

La duda me acribilla todo espanta;

comienzo a ser comida por las sombras

las horas se me pasan sin bostezo

el dormir se me asusta se me huye

-escribiendo me da la madrugada-.

Y luego los amigos me organizan recitales,

a los que acudo y leo como tonta,

y la gente no sabe de esto nada.

Que me dejo la linfa en lo que escribo,

me caigo de la rama de la rima

asalto las trincheras de la angustia

me nombran su héroe los fantasmas,

me cuesta respirar cuando termino.

Sale caro, señores, ser poeta.

                                                                                                                                                                                                                                                                              (De Poeta de guardia)

 






                                                                                                Antonio García Teijeiro

martes, 1 de octubre de 2024

NOEMÍ VILLAMUZA E ANTONIO GARCÍA TEIJEIRO CONVERSAN SOBRE POESÍA E ILUSTRACIÓN EN "LIBROS PARA SOÑAR"

Noemí explica la génesis de la ilustración de "Os ecos do vento"




AFINIDADES ELECTIVAS. Encuentro con Noemí Villamuza en la librería Libros para soñar, en Vigo, viernes día 27 de septiembre de 2024.

 

Fue un encuentro maravilloso. Noemí Villamuza es una persona entrañable, inteligente y de un nivel plástico -siempre con su lápiz- muy alto.

No la conocía personalmente, pero que haya sido la ilustradora de mi libro Os ecos do vento/ Los ecos del viento supuso un honor para mí. Realzó, sin lugar a dudas, mi proyecto poético.


Muestras de los bocetos de la ilustración del poemario

Me encantó su trabajo en el libro con unas imágenes: infancia, adolescencia, madurez de las mujeres (y niñas) muy bien pensadas y ejecutadas y me sentí muy próximo a su visión de mis poemas,

Me encantó su trabajo (infancia, adolescencia, madurez) y me sentí muy próximo a su visión de mis poemas,

 

Noemí Villamuza

 
De Noemí Villamuza supe que disfrutaba dibujando, que se fue desde su Palencia natal a estudiar Bellas Artes a Salamanca (que era tal su pasión por dibujar que entró en la Facultad sin pasar por academias de dibujo), que vive en Barcelona desde 1998, que utiliza bicicleta y metro por la ciudad, que ilustra, que hace novela gráfica, que ha dado clases de ilustración en centros como la Escuela Massana, la Escola de la Dona o la Escuela Superior de Diseño de la BAU.

Que tiene libros publicados en diversos países, muchos reconocimientos y premios y que es habitual en talleres escolares y bibliotecas.


Otro momento del acto

Y coincido con ella en que “para ilustrar bien hay que leer (lo mismo digo yo para escribir). Cuanto más lees, más grande se hace tu imaginación”.

Me encantó su trabajo (infancia, adolescencia, madurez) y me sentí muy próximo a su visión de mis poemas,

“Y sí, Noemí, la poesía sí deber ser ilustrada, porque si quien lo hace en un/una poeta de la imagen, está haciendo poesía que emociona y comunica a través de lo que se dibuje”.

El público llenó la librería y salió muy satisfecho del acto


A continuación Versos e aloumiños recoge la totalidad del acto, presentado por Paz Castro, en un audio para nuestros lectores e lectoras.









Un agradecimiento muy especial a la Editorial Kalandraka y a las libreras Sandra y Carmela por todo el cariño que pusieron para que el acto tuviese toda la brillantez que tuvo.



De izq. a dcha. Carmela, Noemí, AGT y Sandra al finalizar el acto


miércoles, 25 de septiembre de 2024

REMUÍÑO DE LIBROS (84) "EXperto, eXcalador de eXcaleras", de Javier González

 




Experto eXcalador de eXcaleras

 

Javier González

 

Ilustracións de Lluïsot


 

Editorial Kalandraka Col. Orihuela

 

 

Dende logo que hai moitas maneiras de concibir o feito poético.

E, se hai talento, todas son válidas para expresar no papel aquilo que nos ronda pola cabeza.

Hai poemas que se poden ler en voz alta; outros, non tanto.

Hai poemarios máis clásicos e outros que rachan as convencións poéticas na procura dunha orixinalidade que os fagan máis atractivos.

Hainos influídos por Lorca, Machado ou Alberti; e outros que beben das vangardas, de Apollinaire ou do gran Gianni Rodari.

Acabo de ler Experto excalador de excaleras e impactoume o seu discurso poético por orixinal e rompedor.

Con el, Javier González acadou o “Premio Cidade de Orihuela” de poesía en 2023.


Javier González

Mergulleime na súa proposta e debo recoñecer que me resultou inquietante poeticamente falando.

EXperto eXcalador de eXcaleras é un exemplo claro dunha poesía  que roza o visual en moitos momentos, que está moi traballada, moi ben construída e ateigada de enxeño.

Vexamos, por exemplo, estes versos que amosan a singularidade deste poemario:

No quiere la poesía que la lean/ y entonces revuelve las letras/ de sus palabras y sía  adien epdau/ rlee uss srsoev euqrop osn…

 

Estes primeiros catro versos do primeiro poema “No quiere la poesía que la lean”, que vai detrás da sopa de letras que abre o poemario, marcan a intención do seu autor. Unha enorme imaxinación ao servizo dun discurso poético   esteticamente moi interesante.

Unha poesía pensada para ler, pero, sobre todo, para ver e sorprenderse.

Un poemario orixinal, diferente, cun carácter lúdico, ateigado de poemas que xogan con imaxes, coas palabras, coas onomatopeas e cun sentido do humor moi profundo.

Distintos tipos de letras, con intensidades variadas, con versos que se van esfumando, con poemas-espello ou con versos que traspasan a folla para rematar na seguinte antes de poder ler o novo poema.

 

As ilustracións de Lluïsot están en íntima relación co contido destes versos, algún deles moi tolos, que nos fan sorrir e que nos sorprenden en cada páxina.

Un poemario para gozar da comuñón íntima entre palabra e forma.

Unha proposta que amplía o variado abano de posibilidades poéticas para gozar da poesía dende un punto de vista atraente.

 

                                                                                                                       Antonio García Teijeiro


jueves, 19 de septiembre de 2024

"Celso Emilio na extrema sátira", artigo de Xosé Luis Méndez Ferrín no FARO DE VIGO.

 

Xosé Luis Méndez Ferrín




Na súa sección “Segunda Feira” do FARO DE VIGO (febreiro de 2024), o prestixioso escritor Xosé Luis Méndez Ferrín escribe un atinado artigo sobre Celso Emilio Ferreiro e ese libro demoledor que se presentou hai uns meses en Vigo e que responde ao nome de O Cabronario.

Un traballo magnífico de Xavier Ferreiro, fillo do poeta, e unha edición valente e coidadísima da editorial Luscofusco-Elvira, dirixida por Xabier Romero, sempre inquieto e aberto a publicacións interesantes no eido da literatura e da nosa cultura.

Tiven a honra de presentar o libro na compaña de Ferreiro e Romero no Club FARO, nun acto entrañable e máis que interesante e sentín o espírito do poeta de Celanova acariñando todo o que alí se dicía.

 

Versos e aloumiños reproduce aquí o texto de Ferrín para deleite do noso lectorado tan esixente como cheo de amabilidade.

Que vos guste.




                 

                                Celso Emilio na extrema sátira

 

                                                                         Xosé Luis Méndez Ferrín

 

 O 25 de Xullo de 1964 regularizouse, finalmente, pé da Rocha Forte compostelá, a fundación da Unión do Pobo Galego (UPG). Entre os presentes encontrábase Celso Emilio Ferreiro (1912-1979). Logo, en 15 de maio de 1966, Celso Emilio recibía, no Hotel Roma de Ourense, unha homenaxe co gallo da súa inminente partida para Caracas, onde pensaba fixar o domicilio familiar. O acto do Roma fora acordado no Cumio Central da UPG e feito realidade na práctica por Lois Soto e Amadeo Varela. Os oradores, alén de loubaren unanimemente Celso Emilio, coincidiron na denuncia da ocupación por FENOSA do Val de Castrelo de Miño, no ataque ao capitalismo monopolista de Estado, na exaltación das libertades conculcadas polo franquismo e na insistencia na idea nacional de GaliciaEu estaba alí e lembro que os máis fervorosos aplausos estiveron dedicados a Emilio Álvarez Blázquez cando este pronunciou o nome (apenas o nome) de Alexandre Bóveda.

"A grandeza poética de Celso Emilio Ferreiro explora abismos lúcidos que poden estoupar en artefactos satíricos moi poderosos"

Non moito despois deste xantar de homenaxe (tivo enorme repercusión), o poeta subía a bordo do barco que o levaría a Venezuela. O banquete do Roma creou en Galicia un novo tempo, de confrontación cívica co réxime fascista vixente en España. Rememóroo agora, resoltamente evocado, coma en xeral toda a traxectoria política de Celso, por Luís Gonçales Blasco “Foz” no libro Celso Emilio Ferreiro, nacionalista galego (Xerais, Vigo, 2023). Esta obra de Foz veu a arrequecer a biografía do poeta, tratado desde o ángulo e os acontecementos histórico-políticos. Neste senso, a aportación de Ramón Nicolás en Onde o mundo se chama Celso Emilio (Xerais, Vigo, 2012) seguirá a ser de consulta imprescindíbel. A grandeza poética de Celso Emilio Ferreiro explora abismos lúcidos que poden estoupar en artefactos satíricos moi poderosos.

Son sabedor de que Luscofusco Edicións, unha unidade da constelación cultural Elvira de Vigo, acaba de presentar no Club FARO desta cidade un libro de Celso Emilio que, inédito até agora, leva o título desafiante de Cabronario. Non o vin aínda e desexo lelo con femencia. Pero estou seguro de que recoñecerei algúns dos poemas epigramáticos que o autor soía recitarlles, a escuso, á perosas achegadas. Algunha de tales composicións é posíbel que vise a luz en Canti della nuova resistenza espagnola (Einaudi, Turín, 1962), aquel libro que provocou a cólera de Fraga Iribarne, ministro de Propaganda de Franco.

Estou desexando recompoñer poemas de Celso Emilio de carácter satírico-burlesco que conservo fragmentariamente na lembranza. E espero moito deste libro que organizou Xavier Ferreiro e editou Xavier Romero en Luscofusco. Unha aperta para Antonio García Teijeiro.