AO ALUMNADO DE MAXISTERIO
Mentres
vai rematando o disco The Sky Moves Sideways da banda inglesa de rock
progresivo, Porcupine Tree, liderada polo máis que interesante Steven Wilson,
asómome á fiestra e sobre o cristal embazado debuxo uns garabatos co dedo
mentres reflexiono sobre algúns parágrafos do libro que estou a ler, Deseo
de ser egipcio, do escritor Alaa Al- Aswani, unha auténtica descuberta para
min.
E
leo no prefacio destes relatos que “unha
gran parte do gozo que nos proporciona a lectura se debe a que nos permite
xogar coa imaxinación e que, por exemplo, os personaxes e os feitos dunha
novela adoptan na nosa mente a forma que máis nos convén, algo que non é
posible sen a intervención de fantasía”. Nada novo baixo o sol, pero que convén
ter presente nunha sociedade que non é demasiado lectora. Sempre pensei – e
sigo a pensalo – que a literatura é a vida feita arte.
Matino
nestes conceptos e chego ao mesmo porto: é fundamental que os nenos lean, que
acaden o hábito lector e que a semente continúe agromando malia algúns períodos
ermos que se dan durante a vida das persoas.
A
lectura, o amor aos libros ten que comezar na casa xa dende as primeiras
idades. E debe continuar – e correr paralelamente – na escola. De aí que sexa
fundamental que os e as docentes lean. De aí que sexa primordial que o alumnado
de maxisterio teña a lectura e o coñecemento de autores/as e de libros de LIX
como un obxectivo innegociable. Eu levo as mans á cabeza ao saber que non hai
unha materia específica de LIX na carreira docente para o alumnado que vai
impartir clase a nenos e nenas nas primeiras idades. Tan só uns meses como
optativa e dependendo do entusiasmo dese profesorado que cre na importancia da
lectura nos seus alumnos, futuros mestres.
 |
| Encontro con alumnado de Maxisterio en Santiago |
Non
hai moito tempo lin en FARO DE VIGO, unha información que, non por sospeitada,
me volveu preocupar e moito. Afirmábase nela que nas probas da ABAU se constataba
que moitos alumnos presentaban eivas importantes en análise, razoamento, ortografía
e enormes dificultades de expresión. Nada novo que eu non detectase nos meus
anos de docencia. E engadíase que o alumnado rexeita facer exercicios prácticos
porque dese xeito evita a interrelación, a reflexión, a argumentación, a
análise e a síntese. En definitiva,existe unha carencia de reflexión previa á fase
escrita do exame.
Que
pouco avanzamos, pensei. E buscando causas -que poden ser moi variadas- cheguei
á conclusión de que había unha moi importante: non se le ou non se le en
condicións. Este feito, afirmo, produce efectos moi negativos na mocidade e na
propia sociedade.
Poucas
semanas despois estaba eu dando tres conferencias en Escolas de Maxisterio. E
tiña moi claro que debía incidir neste asunto falándolles desta anómala
situación.
Porque,
á marxe do dito anteriormente, estamos a privar os alumnos e alumnas dunha
actividade moi pracenteira. A literatura, a boa literatura produce no lectorado
unhas sensacións non só positivas en múltiples facetas, senón que causan un
pracer infinito cando se adquire o hábito lector.
 |
| Outro encontro en Santiago (Maxisterio) |
Dáme
medo pensar que os docentes non lean. Que non coñezan os grandes autores e
autoras da LIX. Que lles falte criterio para poñer nas mans do seu alumnado
eses libros sedutores que os fagan lectores e lectoras para sempre. Porque,
cando alguén se fai lector, a marca que deixa a literatura non se borra
endexamais.
Aos
alumnos de maxisterio -futuros mestres e futuras mestras- intentei convencelos
e contaxialos cun discurso optimista e, ao tempo, cru co obxectivo de que
reflexionen sobre a importancia da súa obriga en acadar que a lectura se faga
viva nas aulas. Os mestres, as mestras teñen que ser bos lectores porque o seu
labor de mediación resulta imprescindible. Teñen que seducir o seu alumnado a
través do convencemento de que a lectura literaria é imprescindible na escola. Díxenlles
que non caben desculpas, que hai unha oferta extraordinaria para elixir. Que
non se debe reducir a importancia das humanidades con respecto ás tecnoloxías.
Que ambas son compatibles. E deixeilles unha sentencia, algo apocalítica, para sacudilos:”
Se vivides á marxe da lectura, mirádevos no espello e non vos enganedes. Non seredes
bos docentes”.
 |
| Antes de comezar unha conferencia en Maxisterio (Vigo) |
Deseguido,
fíxenlles ver que a lectura, ademais do pracer, estimula a creatividade e a
imaxinación. Que esperta e educa a sensibilidade. Que provoca reflexión, e aguza
o sentido crítico. Que abre a outras realidades, que axuda a coñecerse e
coñecer o mundo que nos rodea, que estimula a confianza en nós mesmos, que
provoca sentimentos de ledicia, tolerancia, solidariedade etc.
E
rematei con estas palabras: “Querido alumnado de maxisterio, como dicía Álvaro
Cunqueiro, o home precisa en primeiro lugar, coma quen bebe auga, beber soños”.
E
soñando con eles fiquei convencido de que en alguén estas palabras non caerían
no baleiro, ademais de relembrar as fermosas palabras de Juan Farias dirixidas
aos docentes: “Non toquedes os nenos coas mans frías”.
Antonio García Teijeiro
