Volvín ver a Abdul Hadi Sadoun en Madrid co gallo da miña participación no Trobapaz dentro das xornadas do 6º Foro Iberoamericano sobre Literacidade e Aprendizaxe. Un pracer, unha vez máis.
 |
| Con Abdul Hadi Sadoun en Madrid. (Foto de Cristina Novoa) |
Trobalinguas e Trobapaz- xa falamos deles tempo atrás- son dous proxectos ideados
por Sara Moreno e posto en imaxes pola gran Tesa Gozález que
deseñou os dous libros e que nos permitiu a varios poetas (Juan Kruz Igerabide, Miquel Desclot,
Ana Mª Romero Yebra e mais eu); posteriormente Abdul) levar poemas
en varias linguas por España e Portugal.
Proxectos que se viron enriquecidos pola incorporación en determinados
intres do portugués, inglés, chinés ou romanés.
Abdul deleitounos en cada sesión cos seus
poemas –e os nosos- recitados en árabe, algo que nos produciu un pracer
intenso.
Ben, pois nese encontro, o escritor iraquí, establecido en España,
agasallounos un libro ben especial: un poemario trilingüe (árabe, catalán e
castelán) dunha poeta máis que interesante, Nazik Al Malaika. O libro leva por título Astillas y ceniza (Lascas e cinza, en galego) y está editado por Alfalfa Editorial, na Biblioteca
de Casa Árabe, unha colección que Abdul Hadi Sadoun dirixe.
Astillas y ceniza vén sendo unha
antoloxía de varios dos poemarios desta gran poeta iraquí. Nazik Al Malaika é
unha das pioneiras do movemento do “verso libre” na poesía árabe moderna.
Esta edición en tres idiomas corre a cargo
de Manuel Jiménez Lucena e resulta
un libro fundamental para que coñezamos unha das figuras principais do
modernismo, que tanta influencia tivo en numerosos poetas do mundo árabe.
 |
| Nazik Al Malaika |
Esta muller, nacida en Bagdad no seo dunha
familia culta (seu pai tamén era poeta), era afeccionada á poesía dende moi
pequena. Escribiu os seus primeiros poemas con dez anos en árabe clásico e
continuou publicando en revistas e xornais durante o seu período de formación.
En 1954, tras graduarse en Literatura Comparada na Universidade de
Wisconsin, regresou a Bagdad onde casou en 1961 fundou co seu home e outros
compañeiros a Universidade de Basora.
A comezos de 1970 trasladouse a Kuwait e
dedicouse á docencia. Viuse obrigada a
regresar a Iraq cando Sadam Hussein invadiu o país en 1990.
En 1991 marchou a O Cairo, onde permaneceu
ata a súa morte en 2007.
O seu estilo caracterízase pola gran
mestría da lingua árabe, o orixinal uso das imaxes e a delicadeza e musicalidade dos seus versos,
sendo a melancolía unha constante na súa obra. Unha obra que presenta temas ben
variados entre os que destaca a súa defensa
dos dereitos das mulleres, vítimas dunha sociedade ancorada en costumes
ancestrais. Entre aos seus libros podemos salientar Namorada da noite, Lascas e
cinzas, O oco da onda, A árbore da lúa ou Para a oración e a revolución.
Interesoume moito Nazi Al Malaika e
decidín deitar ao galego tres dos seus poemas a partir da tradución ao castelán
de Jiménez Lucena, a quen lle agradezo esta magnífica edición.
Negros
sons
Estraños, así murmura a noite
e as súas campás envolven a existencia.
Oh, noite! Non vivirán os
dous estraños
nin percibirán a nova
atardecida.
Tómaos, deixa caer a túa
calmada
e negra escuridade e sobrevoa
lonxe.
Tómaos, quizais digan que
foron dous estraños
e unha historia que non volverá.
A
hora da lembranza
É a hora da lembranza, falta moi pouco
para que a noite chore ben de tempocomigo.
É a hora da lembranza, e
as campás
agochan a melancolía dos silencio.
Sinto os pasos vacilantes
detrás da miña porta coma se alguén
pasase
e sinto os rostros
inquietos
no pasado cheos de misterio.
O murmurio de pantasmas
saloucando
tras a porta , coma un longo murmurio
que resoa
triste caravana, pálido
amencer
aínda misterio e mundo descoñecido.
Aos
meus ollos tristes
Meus ollos, que pena
asoma en vós
e vos provoca bágoas no
solpor?
Detrás das pálpebras vexo
unha súplica
que pregunta á vasta
existencia.
Coma dous horizontes
percíbovos na noite,
pingas de luz que beben
dos vosos saloucos.
A realidade sorrí. Que
desacougo,
miñas pupilas, se insinúa
nas vosas pálpebras?
Meus pobres, sinto que
non ven
unha época que perdura no
desengano e se asenta
na ignorancia e na
falsidade da vida
que fuxindo, está durmida.