En xullo de 1997 daba eu o Pregón da Feira
do Libro na Alameda da miña cidade. En
outubro do ano anterior gañara o Premio Merlín co meu poemario Na fogueira dos
versos.
Dezanove anos despois, a Federación de
Libreiros pediume que lese o pregón da Feira de 2016.
Pasaron moitos anos e as Feiras resisten,
aínda que máis de un afirma que o sistema está esgotado e se deben buscar novas
fórmulas.
Talvez teñan razón, pero eu sempre estarei
preto dos libreiros e libreiras, porque supón un verdadeiro exercicio
democrático levar os libros á rúa. E se de manter abertas librarías dignas se
trata, mellor non dicir nada.
Así que gocei erguendo a miña voz a prol
da lectura, da cultura en galego, das nosas editoriais, das nosas bibliotecas,
dos nosos libros...
Podedes lelo aquí.
Que vos guste.
PREGÓN FEIRA DO
LIBRO DE VIGO
Antonio García Teijeiro
De novo arranca a
Feira do Libro de Vigo. De novo os libros preséntanse ilusionados para seren tocados,
folleados, acariñados por mans sensibles e ollos espertos, porque, como di o
célebre proverbio hindú, “un libro aberto é un cerebro que fala;
pechado, un amigo que agarda; esquecido, unha alma que perdoa; destruído, un
corazón que chora”.
De novo fanse
realidade os esforzos de libreiros e editores para que o libro se convirta no gran
protagonista destes días. Os libros vivirán dispostos a chamar a atención das persoas que veñen e van nunha tola andaina
cotiá por este lugar tan emblemático da nosa cidade. Chamaranas con agarimo,
case en voz baixa, como adoitan facer sempre, agardando as súas respostas.
Vivimos malos tempos. Os cidadáns e as cidadás avanzan
despistados polos vieiros dunha sociedade -desde diversos ámbitos- pouco
comprometida coa cultura. Esa cultura que, como Charles Bukowski escribe nun emocionante poema, “pode
salvarche a vida”.
Repito, estamos a vivir malos tempos. Pero un ano máis, o
esforzo dun colectivo, os libreiros, faise visible malia todas as penurias do
día a día, para que os lectores e lectoras desta cidade e da súa contorna sintan
os libros ben preto deles. Teñen moi pouca axuda os libreiros e libreiras.
Viven nunha certa soidade. Aliméntanse deses clientes-amigos, militantes da
literatura, que entran nas súas librarías cada semana, cada mes, para gozar da
palabra escrita. Non é demasiada cousa. Son verdadeiramente admirables.
Estes libreiros e
libreiras amosan ao longo do ano – e de maneira especial nesta Feira- aqueles
títulos que ofrecen as editoriais –son os editores outro gremio que loita por
sobrevivir- e, máis concretamente, as editoriais galegas, que están a
desenvolver un labor impagable escribindo acotío páxinas memorables coas súas
publicacións nun volume imaxinario, absolutamente necesario, a prol do
desenvolvemento cultural dun país bastante abandonado á súa sorte neste eido.
Xa vai sendo hora de que se recoñeza ese labor tan complexo coma imprescindible
de ambos colectivos.
De novo arranca a
nosa Feira para que o libro conviva coas
necesidades cotiás da cidadanía. E arranca con moitas limitacións pero con
moita ilusión.
Porque poñer os libros na rúa é, sen dúbida, un acto do máis
democrático.
Desaparecen as paredes, as portas, os atrancos e créase un
espazo que anima a ser visitado sen prexuízos dende a liberdade. Non debemos
esquecer, como afirmaba o escritor catalán Emili
Teixidor, que “ler é vivir moito máis e moito mellor. Ler non só ocupa o meu tempo,
ler cobre e engade valor á miña vida”.
Ben sabemos que se
le pouco. Que o libro carece, por desgraza, do prestixio social que lle
corresponde. Que se minimiza a súa capacidade para a reflexión ou para plantear
dúbidas, que se lle nega o seu papel transformador, tanto individual como socialmente,
para converterse demasiadas veces en algo unicamente lúdico, de evasión, sen
máis. E talvez non estea mal que sexa así, pero convén saber, tamén, que a
literatura axuda as persoas a coñecerse mellor, a entender mellor a realidade, a
poñer en orde as emocións ou comprender mellor as múltiples arestas da vida. Repito
a palabra mellor porque está moi
vencellada á esencia da boa literatura.
Estou seguro de
que a lectura nos fai máis libres, talvez máis solidarios e, sen dúbida, máis
sensibles.
Vivimos nunha
sociedade máis insolidaria do que me gustaría. Priman, por riba de todo, as
aparencias, o feito de ter, de posuír, de exaltar o material. Un materialismo que
ten un protagonismo lamentable. Para esta doenza vén de marabilla ese espírito
que temos os que amamos a literatura: ver as cores do mundo que brillan nos
libros, descubrir os nosos degoiros agochados nas súas páxinas, albiscar
horizontes libres de néboa. É moi satisfactorio comprobar que cun libro nas
mans non perdemos a capacidade para soñar e sentir que os libros poden
converterse en seres vivos. Obxectos, moitos deles, pequenos pero ateigados de
mundo.
 |
| Romano Guardini |
Como dixo Romano
Guardini non debemos esquecer que “os libros están alí sen moverse, sen facer ruído e,
porén, dispostos a abrir en calquera intre as súas páxinas e comezar un diálogo
que narra o pasado, que nos fai mirar cara ao futuro ou que invoca a
eternidade, tanto máis inalcanzable canto máis sabe atraer a quen se lle
achega”.
Entre as casetas
ateigadas de títulos – un séntese moi feliz de descubrir as de dúas biblioteca
públicas-, os folletos, os marcapáxinas, os actos culturais que se xeran ao
redor da Feira: sinaturas, presentacións
de novidades, diversas actuacións, decote
cos libros como eixe fundamental, xira unha invisible rolda de ilusións que
paga a pena descubrir e deixarse levar polo seu trazado.
Os que amamos a
palabra escrita non queremos ser heroes de resistencia ningunha. Gústanos, máis
ben, incluír a literatura nos hábitos cotiáns das persoas que nos rodean, en
especial nos dos máis novos. Ou sexa, queremos contaxiar, un verbo que
conxugo a miúdo e que resulta fundamental cando de lectura e de lectores falamos.
Encántanos conseguir que se acheguen á literatura con ilusión e ledicia. Facelo
con agarimo e sen imposicións, convencidos como estamos de que van gozar moito se
se mergullan nas páxinas dos libros. Atoparán mundos agochados que están sen
descubrir e que devecen por seren descubertos.
Porque non queremos camelias sen pétalos,
mares sen ondas,
barcos sen temón,
celebramos os libros na
rúa.
Porque non nos gustan
os ollos anubrados,
nin os bicos baleiros,
nin as aves sen ceo,
celebramos os libros na
rúa.
Porque desbotamos da vida
as bágoas dos nenos,
as portas pechadas,
e os muros con arames,
celebramos os libros na
rúa.
Porque non queremos
que haxa frío nas estancias,
que os labios perdan o sorriso,
que a tolemia cegue a luz,
celebramos os libros na
rúa.
E como di un bo amigo meu, escritor de éxito, ademais,
non podemos nin debemos esquecer que "estamos feitos de palabras e de soños".
Sendo fiel a esta
sentenza anímovos a que percorramos a Feira do Libro con esperanza, que
procuremos as palabras e que non permitamos que nada nin ninguén nos roube os
nosos soños.
Xullo, 2016.