Teño que recoñecer que non creo moito nos Días de...Non vou dicir tampouco que non sexan necesarios. Seguramente que o serán.
Pero o triste é que son sinais de mínima normalización.
Con eles, quérese chamar a atención sobre aspectos nos que incidir porque, fose polo que for, non se está a facelo habitualmente.
Co Día do Libro quérese poñer o acento na bondade da lectura, na necesidade de mercar libros, de visitar as librarías e festexar un día en que moitas persoas mercarán algún libro (da calidade, mellor non falar) e, probablemente, non o lerán. Ou, ao mellor, ata o intentan.
Xa o digo: son moi escéptico neste tipo de celebracións.
E debo recoñecer que un San Jordi, estiven en Barcelona e quedei impresionado co aspecto que presentaban as Ramblas, cheas de postos con libros, flores, sinaturas de autores e autoras, ou sexa, toda unha festa arredor da literatura e o que non o era... Lembro que aproveitei para mercar algúns poemarios de poetas cataláns na súa lingua como Joan Margarit, Martí i Pol ou Pere Rovira.
Ben, pois velaquí a miña aportación ao Día do Libro. Un texto poético e un artigo. Gustaríame que ambos textos servisen para que, dunha vez por todas, todos os días fosen días do libro, así, sen minúsculas.
Espero e desexo que vos gusten. Que e o texto poético sexa un exemplo máis dos moitos que hai e que o artigo vos axude a reflexionar.
 |
| As Ramblas, Barcelona, un día de San Jordi |
LECTURA EN CORES DA NAI
A doce voz da nai.
O doce murmurio da nai pousando
nos oídos da nena as cores dos contos.
Porque os contos teñen cores.
O verde das fadas e das olladas.
O azul dos príncipes e das bágoas.
O negro dos lobos e das esperanzas.
O amarelo das meigas e das ilusións.
Hai camiños grises, arboredas violetas, horizontes vermellos nas páxinas
dos contos.
Cores de encantamentos, de fantasías, de maldicións nas páxinas dos
contos.
E todas, todas esas páxinas bailan arredor da nena, xogan arredor da lúa.
Ela quere coller unha, dúas, tres páxinas.
Non as dá collido.
Fanlle cóxegas e sorrí.
A nai segue a contar contos.
A nena segue a escoitar as cores nas páxinas dos contos.
A nena pecha os seus ollos
e aló, no seu universo
fantástico
creado con dozura pola nai,
o soño vaise cubrindo, amodiño,
do feitizo das cores,
da placidez da lúa,
da maxia infinita dos contos.
E agora, a ver se vos axuda este texto a mediadores, lectores, nenos e nenas aos que lles guste escribir.
 |
| Un dos moitos encontros cos rapaces e rapazas que realizamos os autores e autoras |
LER E ESCRIBIR: DÚAS CARAS DUNHA MESMA MOEDA
Di o poeta arxentino Juan Gelman que “ler é viaxar por un mesmo”.
Fermosa
definición.
E o teólogo da Liberación, Leonardo Boff, afirma que “ler significa reler e comprender,
interpretar. Cada un le cos ollos que ten. E interpreta a partir de onde os pés
pisan”. Unha reflexión intelixente, sen ningunha dúbida.
Canto se ten escrito arredor do acto de ler e, xa que
logo, do acto de escribir!
Encántanme as palabras do escritor alemán Günter Grass
cando expón, cunha enorme tenrura, que “ non hai espectáculo máis fermoso cá ollada
dun neno que le”. E é certo. Compróboo nos meus alumnos ano a ano,
cando nunha necesaria lectura silenciosa na aula son quen de esquecer o que os
rodea e pérdense felices polas páxinas dun libro. É unha ollada externa que
nace dunha ollada intensa aló no máis fondo do corazón.
Ler e escibir. Velaquí as dúas caras dunha moeda que
me traen hoxe ata aquí, encantado e feliz ao descubrir que neste lugar hai
moita literatura en/detrás dos vosos traballos.É algo que se percibe, non só
nos traballos premiados, senón no ambiente de amor os libros que se crea acotío.
Porque, quero deixárvolo ben claro, non se pode
escribir correctamente e dun xeito creativo sen ler. Imposible.
A casa e as aulas son espazos propensos á lectura.
Idóneos, sen dúbida, para estimular a curiosidade dos alumnos polos libros e a
oprtunidade inmellorable de atopar neles a complexidade do mundo e todo o
afecto que a vida contén e que nas súas páxinas podemos descubrir.
Como di Agustín Fernández Paz: “ os libros axúdannos a entendernos
e entender o mundo en que vivimos”. E permítennos
soñar, comprender a maxia da palabra, facer vivos os nosos sentimentos e tocar
a beleza cos nosos ollos.
Sempre ocorre nos meus encontros. Pregunto aos rapaces
e rapazas que deben facer para chegar a escribir ben. Ser escritor ou escritora
non é o obxectivo á vosa idade. Pero si facervos sentir o amor pola literatura.
Dende aí, dende ese amor pola palabra literaria podedes chegar a metas
insospeitadas.
Fago, pois, esta pregunta: Cal é o primeiro paso que
debemos ter en conta para chegar a escribir ben?
E os nenos dubidan. E din/dicides toda unha chea de
cousas que están moi ben pero que non son a primeira. Ao final, sempre aparece
alguén que dá co que quero oír. Daquela, sorrío e son feliz.
O primeiro que hai que facer é LER.
Lendo, ademais do que xa dixen, aprendemos maneiras de
escribir, enriquecemos o léxico, captamos os diferentes enfoques literarios,
collemos ideas, enchemos os nosos ocos creativos de sabedoría literaria.
Non se pode escribir ben sen ser un bo lector.
O segundo paso a dar é ANDAR POLA VIDA cos OLLOS MOI ABERTOS, cos oídos moi atentos, co corazón
predisposto a emocionarnos coas pequenas cousas que, ao final, son moi
grandes. Porque tamén se escribe sobre a vida dende o corazón.
Podo afirmar que eu, que levo escribindo ben anos,
baseo a miña literatura nestes puntos: o
que leo, o que escoito, o que vexo, o que sinto e o que viven e senten os
demais.
O terceiro
paso é ESCRIBIR. Escribir e escribir.
Coller o hábito de facelo, expresar de xeito variado o que se sente, o que se
ve, o que se escoita. Escribir de todo (eu comecei facendo os meus propios
xornais). Escribir a partir do que se le: un verso pode facilitarnos un tema
para escribir outros versos ou un conto. A partir do que escoitamos ou vemos ao
noso redor: unha nena cun can , un velliño cun paraugas azul ou unha porta
semiaberta poden suxerirnos razóns para escribir. E coñecer a literatura de
tradición oral. Só fai falta que voe a imaxinación. Escribir o que che pasa no
día, escribir sobre unha noticia que viches na televisión ou liches nun xornal
ou revista…escribir sobre a necesidade de escribir.
E o cuarto paso pode ser CORRIXIR. Hai que ter paciencia coa escrita. Non se pode acabar
nada nuns minutos. O acto de escribir esixe limpeza léxica, precisión,
corrección lingüística, ritmo, que flúan as oracións, que teñan coherencia os
parágrafos, que non se empreguen retrousos dun xeito abusivo, que os versos
sexan sonoros, que non se utilice a rima fácil etc.
Corrixir, reescribir, como ler e reler, é a verdadeira
maneira de escribir.
Escribir para coñecernos, para sentírmonos eixe dun
mundo de noso, para afondar nos sucesos que nos conmoven, para descifrar os
enigmas que nos obsesionan. En fin, unha maneira de medrar por dentro a través
da literatura.
Escribir e ler. Ler e escribir: dúas caras dunha mesma
moeda.
Escribir e ler. Ler e escribir para adquirirmos un
compromiso. Para chegar a ser persoas comprometidas co ser humano, coa
natureza, cos valores cívicos, cos dereitos innegociables das persoas, coa paz.
E remato cun poema meu que fala dese compromiso que
toda persoa que escribe debe ter presente. Iso si, primeiro debe comprometerse
coa literatura e logo coa realidade que a rodea.
Hai moitos
ollos no mundo,
ollos ledos
e baleiros,
pequerrechos,
preguiceiros,
ollos tristes
e profundos.
 |
| ollos de todas as cores |
Ollos
ollando os abrentes,
ollos con
olladas frías,
ollos de
noites e días,
olladas de
ollos doentes.
Ollos claros
e marróns,
azuis,
negros, verde escuro,
ollos que
baten nos muros,
ollos-corisco
e limón.
Ollos das
pombas feridas,
 |
| ollos de pombas feridas |
ollos limpos,meiguiceiros,
ollos que
aluman carreiros,
ollos de
olladas perdidas.
Hai moitos
ollos na terra,
ollos ollando
as olladas
doutros
ollos e as moradas
de tantos
ollos que berran.
(Do libro Paseniño, paseniño, editado por Everest- Galicia.2003)
ANTONIO GARCÍA TEIJEIRO