Foto de Anxo Cabada
Vivín a experiencia do Trobalinguas. Percorremos moitos puntos de España e de Portugal
deleitando cos nosos versos diferentes e creados dende o máis fondo dos nosos
sentimentos.
Despois veu Trobapaz, poemas
en relación cos diversos conflitos bélicos e sociais que sufrimos. Algúns anos
despois, todo segue, por desgraza, vixente.
De
aí que recobremos este texto que conta algo do vivido. Paga a pena coñecelo e
comprender que ese debe ser o espírito que prevaleza.
Foron dúas experiencias emocionantes.
TROBALINGUAS: EMOCIÓN EN VARIAS LINGUAS
Son uns proxectos
engaiolantes, necesarios. Son eses proxectos que fascinan polo que teñen de
emoción, de sorpresa, de vida. Estou a referirme a Trobalinguas e a Trobapaz. O
primeiro, lectura de poemas nas catro linguas do Estado, foi. O segundo,
lectura de poemas en cinco linguas (as catro mencionadas máis o árabe), é agora
mesmo. Ambos os dous serán para sempre, porque estas actividades tan enriquecedoras
non morren endexamais e deben permanecer na memoria colectiva.
O primeiro, Trobalinguas, cumpriu o seu ciclo tras aterrar felizmente en
moitos puntos da xeografía española, e mesmo de Portugal. O segundo comezou a
súa andaina – xa houbo tres recitais – e, supoño, terá longa vida.
Hai unhas semanas Trobapaz celebrouse
en Madrid. Cun fermoso libro deseñado por Tesa González e baixo a experta
dirección de Sara Moreno, impulsora destes proxectos, deixou no Centro Galileo
toda a súa maxia. Resultou un acto emotivo, marabilloso que reuniu moito
público arredor da palabra poética recitada en sete linguas: galego, castelán,
catalán, éuscaro, árabe, inglés e chinés. En efecto, os poemas de Miquel
Desclot, Juan Kruz Igerabide, Ana María Romero, Abdul Hadi Sadoun, ademais dos
meus, emocionaron, unha vez máis, as persoas que encheron o centro cultural. Un
pensa que as linguas deben sumar, convivir en igualdade e harmonía; que todas
son moi necesarias e que é un auténtico xenocidio cultural discriminar e afogar
as linguas minorizadas.
E así o demostrou o público
asistente cos seus aplausos e apertas emotivos, seguindo os poemas nos
diferentes idiomas, mercando o libro e solicitando dedicatorias ao rematar o
acto.
Trobapaz é un proxecto concibido arredor da poesía e contra a violencia
nun mundo inxusto e convulso. Afirma Sara Moreno, no prólogo do libro:”…pregúntome
por que eliximos este nome e non trobaguerra pois todos os integrantes do
proxecto nos declaramos en pé de guerra. Non só contra os monstruosos conflitos
que destrúen, en gran beneficio duns poucos, dos de sempre, dos que non
precisan máis bens materiais, tamén en contra das pequenas guerras, ou grandes,
do noso redor, intolerancia, segregación, violencia, inxustiza, racismo,
analfabetismo (…). Semella unha loita inútil despois de tantos séculos de
repetir unha e outra vez a mesma cantilena para aparentemente non avanzar. Nós
pensamos que é unha marcha lenta pero segura”.
E eu engado a todo isto que a
palabra literaria tenta asumir responsabilidades. Primeiro, dende a ética;
despois dende a literatura en si mesma.
Antes que nada debe ser
literatura. A orde non importa, pois deberían estar tan identificados estes
conceptos que terían que se fundir nun único obxectivo: o realce do literario e
o seu compromiso artístico.
Vexamos como mostra algúns
versos escoitados en Madrid:
 |
| Miquel Desclot |
Di Miquel Desclot: tots som l´insomni,/ tots som el plor;/ tots som la
cendra,/tots som la pols./Hi ha, doncs, cap solta/enllá de tots? (todos somos o insomnio,/todos somos o
pranto;/todos somos a cinza,/todos somos o po./Logo, hai sentido/alén de nós?
 |
| Juan Kruz Igerabide |
E Juan K. Igerabide deixa versos coma estes: Berunezko
gudaritxoak/ttapa-ttapa dobiltza./Haurrik gabeko kaleetan,/zanpa-zanpa bizitza.
(Soldadiños de chumbo/percorren a avenida/pisando os indicios,/ de nenos e
vida.)´
 |
| Ana María Romero Yebra |
E Ana María Romero escribe nun poema: Eres un niño del hambre/con piel
negra o con piel blanca./Ligero armazón de huesos/y el vientre hinchado de
nada.
En árabe, Abdul Hadi Sadoun déixanos: Toma un pouco de cor verde/-dille
ao guerreiro-/toma un anaco de veludo,/ esquece o fusil/ e pinta nas
árbores/todos os muros queimados da terra.
 |
| Abdul Hadi Sadoun |
Eu, seguindo a música que felizmente puxo Paco Ibáñez ao meu poema, leo,
canto e pregunto, entre escéptico e esperanzado: Que ocorre na terra?/ Que
ocorre, rapaz?/ Se son pesadelos,/ eu quero espertar.
A forza da palabra literaria, a denuncia literaria dende a poesía, os
desexos literarios de xustiza voaron durante máis de hora e media no ceo de
Madrid. Foi unha experiencia excitante, ademais, poder escoitar poemas en
inglés e, sobre todo, en chinés. Un fermoso agasallo que non se dá a miúdo.
E mentres vexo fotos e lembro o acontecido nun acto singular, déixome
levar polas cancións dun home excepcional que nunca baixa a garda en ningún
sentido: Luis Eduardo Aute quen, coas cancións do seu novo disco, Intemperie, vai pousando en nós unhas letras intelixentes molladas en
melodías variadas, ricas e próximas aos sentimentos dos seres humanos.
Unha delicia.
ANTONIO GARCÍA TEIJEIRO
