Teño que dicir que, dende que lin os primeiros versos dun poemario seu, Ana María Fernández converteuse para min nunha das poetas de referencia.
Ana María Fernández |
Corría o ano 1990, o libro, editado por Edelvives, chamábase Pola rúa dos versos: Espreguiza o galo / ó senti-lo día / a capa de plumas / e logo esgutía (…)
Nunca deixei de lela. Cada poemario seu (tamén a narrativa) entraba na miña casa sen petar na porta. Así gocei das súas Ondas de verde a azul (Ed. Xerais, 1994). Imaxes luminosas que me engaiolaron, ritmo, musicalidade…
Servilletas
de nubes / encol dos manteis dos aires, / a buli-los paxaros / no banquete da
tarde; / e o sol a brillar no medio / coma unha froita moi grande.
Con Ana María dei tres ou máis voltas ao planeta. Entre os seus versos gocei dunha viaxe fermosa e aprendín a salientar o valor do pequeno (algo que sempre me interesou) e a entender algúns dos misterios da vida. Era o seu poemario Tres voltas ó planeta, editado por Everest-Galicia en 2000.
Campaíñas
do Courel, / feitas a duro cicel. / Aló arriba no camiño, / entre a chorima e o
espiño, / tocades con ese aquel… (…)
No ano 2002, aparece un libro extraordinario, Amar e outros verbos (Everest-Galicia), que gañou o Premio Lazarillo de Creación Literaria. É este un libro dunha calidade infinita, no que a autora vai trazando un discurso sinxelo e intenso á vez, coa emoción da experiencia do día a día convertida en versos. Hai alumnas que tiven eu que veneraron este poemario.
De
nenos, xogamos / a estar tristes, entre risas, / e os ollos lávansenos con
lágrimas puras / que limpan o po / das rúas encantadas, / por onde cruzan
abesouros / que endexamais dormen. / As lágrimas son / unha mensaxe / das nubes
da alma / e nós lemos e relemos a mensaxe / e choramos de novo / porque non
entendemos nada.(…)
Dous anos máis tarde, no 2004, tamén en Everest-Galicia, aparece outro poemario de referencia: O país de amarnos. O amor espallado a través das palabras; versos que procuran a emoción coa tenrura, coa rabia e co amor á terra. Unha delicia.
Sobre
unha mesa fría / coma xeo, / ela, a mística escultura da palabra, / sobrevivirá
no silencio / da escritura maldita. / A nosa voz será só / dos que nos
coñeceron, dos que verán a tinta dos nosos nomes / anoados por cardos e
corolas. / Para os outros, / quedará só / este papel, / esmorecido e enrugado /
con larganza de labios / e lumbrigares solitarios (…)
No ano 2007, nun
poemario que viu a luz na editorial Tambre,
colección Ala Delta, atopei un grilo
falangueiro. Un grilo que lle cantou poemas a Ana María Fernández e que ela
transcribiu para que gozásemos con eses versos.
O
libro leva o nome de Poemas que me cantou o grilo.
Perdeuse
un rodaballo / baixo as areas do mar. / Tres cunchas e unha perla / a quen o
poida atopar. / Levaba traxe claro / cun ganduxo de sal. / Melgachos,
robalizas, / ollade, que ha pasar. / Pagamos un tesouro / a quen o poida
atopar.
Non hai moito decateime que no 2011, outra vez Everest-Galicia (que gran labor o de Irene Penas!) saíra un novo poemario de Ana María Fernández: Páxinas de Carricanta. Escapárame e fun á libraría e merqueino. Unha vez máis puiden gozar dun poemario intelixente, nacido das experiencias cotiás dun humilde animal (calquera o diría, pois semella un ser humano) que vai na procura de respostas diante dos misterios da existencia:
Non
sei se foi o meu eco, / que se apoiaba entre dúas rochas / para explicar a
sombra de tres nubes que discutían / pola xeometría dos espazos. / Ou se máis
ben sería un eco orfo, / porque eu tiña a boca aberta, / pero non me lembro de
que dixera nada / en especial sonoro. (…)
Hai unhas semanas, Ana María Fernández tivo a xenerosidade de enviar a Versos e aloumiños tres poemas inéditos. Que enorme satisfacción! Un agasallo que agradecemos fondamente e que temos a honra de publicar aquí, neste espazo onde viven as emocións e os sentimentos. Neste espazo aberto á palabra literaria.
Desta volta, a palabra literaria dunha das
voces máis significativas da nosa poesía para nenos e nenas e para todas as
idades.
Grazas, Ana María, por tan fermoso galano.
CHOVE
Chove
no campo e as aforas.
De
vagarciño,
achégasenos
un océano de pingas cantareiras.
E
toda esa auga é nosa,
pertence
ao ceo, á terra e a nós mesmos,
que
somos recipientes de augas submariñas,
entre
o azul e o gris máis tormentoso.
Chove,
barruza,
chuvisca,
orvalla,
zarzalla,
marmañisca…
Poucos
verbos para tal número de gotas
que,
ademáis, veñen a este mundo coa gloriosa misión
de
facer que non se estiñe a fonte nin se deteñan as canles,
que
existan as fervenzas e os regatos,
que
corra o sangue polas veas
e
que o mar siga sendo grande,
para
que o entendamos como a unha metáfora.
A
chuvia non ten ás,
pero
parece,
non
ten boca,
pero
bícanos,
non
ten ollos coma os nosos,
pero
sabe onde caer para ser abundancia.
Hoxe
chega ata nós cun lombo de húmidas promesas.
E
ten moito que dicir.
Abre
o paraugas!
ORIXINAL
O
campo, tantas veces virxe,
publica
nestes días
as
páxinas profundas doutra primavera.
de
agochados matices de verdura
que
escalan precipicios,
que
furan polas marxes de refuxios ancestrais
ata
facérense herba,
rama,
copa…
O
campo resucita
na
perfección da ave que se eleva,
allea
á mirada das súas presas,
na
brasa do sol,
nas
ribeiras, preñadas de sementes…
En
tanto,
eu
detéñome a vivir conscientemente,
a
non perder un só detalle de beleza
ao
pé da uz florida,
dos
montes de carpazos,
da
salgueira que sostén o canto do ouriol,
segrel
de escuras fragas.
Todo
xorde nun complot de arte,
de
enerxía vital que desconcerta...
E
de todo formo parte,
se
así o considero.
SOÑOS
Sinto
o meu soño
a
un metro de min mesma,
a
un tiro de lingua de sapo;
xusto
despois de xirar o pomo dunha porta.
Segundo
din,
dobrar
esquinas,
cruzar
cruces,
distraer
o pé,
diante
da aspereza dunha pedra,
saltar
muros,
canles
e regatos…
Pero
o meu soño non se manifesta,
aínda
está por vir,
por
achegarse a min, que pido esmola.
Non
se albisca nin se toca.
Deixoumo
en herdanza
a
casualidade,
o
roce dunha noite perfecta,
unha
onda que se desmelenou no meu xeonllo…
Ademais,
posúe tantas caras
que
cada norte do seu mapa é distinto,
e
uns días,
amañece
cuberto de neve, seis centímetros por rama,
outros,
a verdegar
nunha
insolente primavera de dez pisos.
O
meu soño é grande e tamén invisible;
volve
sempre
coa
gana de condecorar os escenarios dos meus días,
pero
marcha sen despedirse,
ferindo
as expectativas,
desamañándome
o tempo,
que
se acurta,
que
se perde entre os aplausos dos vivos.
CAOS
Sucede
nas lavas dos atardeceres translúcidos,
cando
o mundo é máis musical e vespertino.
contra
a bravura dos ventos perfumados.
Oboes
nos bosques,
Tremor
nas copas,
Vertixe
de vida contra vida…
E
eu no caos,
enfocándome
no marabilloso,
centrada
na experiencia grupal
onde
todo o biolóxico
se
devora;
onde
a materia,
en
apariencia, ordenada e metódica,
fagocítase
nun clímax de utopías.
Quen
nacerá para contemplar o contraluz da parra,
para
gobernar os desafíos?
Estrela
a estrela, a noite volve de vagar,
respira
fondo
e
chama unha curuxa e tres morcegos,
disposta
a explicar, desde o balcón dunha galaxia,
o
misterio da súa lenda.