 |
| María Canosa |
Dá gusto manter con ela
unha relación epistolar. Epistolar, epistolar…non exactamente, porque se trata
de correos electrónicos, pero… en fin, unha relación moi bonita que permite ver
os diferentes camiños da vida e enchelos de cores.
María é desas persoas amables
e agarimosas coas que resulta pracenteira a conversa.
Si, porque con María Canosa as liñas escritas están
cheas de dinamismo, teñen vigor, son tan afectivas, tan espontáneas ou tan
reflexivas, tanto ten, que semella que estás a falar con ela.
Curioso: non nos
coñecemos persoalmente.
Eu lémbroa, alá ao
lonxe, sendo unha cativa, acompañando a súa nai
nalgún recital poético ou nalgún acto literario. Iso, o literario, lévao
María ben fondo dentro dela.
O seu discurso persoal
destila tenrura. Tenras son as palabras que lle dedica decote a Concha. Admíraa e quérea. Que fermoso!
E tenras, moi tenras,
son as referencias que fai ao seu avó,
un ser especial que lle contaba tantas historias. Emocioneime coa dedicatoria
que lin no seu poemario Acuario: Ao meu avó, que xa se foi e
sempre está, coma o vento, o aire, o mar.
 |
| Relación con María Canosa |
E tenras, por suposto,
son as liñas que me escribe, nas que fala da súa filla, Aniña, que veu revoar coma unha bolboreta no xardín dos desexos
máis profundos. Unha nena preciosa que ten toliña a toda a familia.
María
Canosa é unha muller sensible. Nótase no que escribe, a
quen dedica os seus libros (palabras emocionadas ao seu pai “por
ser o mariño que mellor coida do meu mar”) e polos correos que me
escribe. Lelos é un pracer. Rebordan agarimo.
Encántame que a súa
aparición en “Cifras e Letras” da TVG non cambiase a súa sinxeleza. Aí ben se
decata un de que esta Enxeñeira de Camiños, Canais e Portos, ten unha sólida
formación humana. María fai da
literatura unha parte fundamental da súa existencia. Porque María Canosa xa ten un certo número de
libros publicados. Porque xa leva gañados algúns certames literarios. Porque ten
participado en obradoiros literarios, seminarios, mesas redondas etc., coa
literatura como eixe fundamental. Porque xa leva colaborando nos xornais galegos
hai tempo.
 |
| Un libro moi especial |
Faíscas,
un libro de relatos, editado por Galaxia na colección Costa Oeste (2009), Matías,
un pito de campionato, tamén en Galaxia (Col. Árbore, 2010), Ronca
o mar (poemario para adultos, co que gañou o XV Premio Avelina
Valladares, Ed. Fervenza, 2011) ou Acuario (poemas infantís, Edicións
Embora, 2012) son, entre algún outro, os libros que lin desta muller,
apaixonada polo feito de escribir.
María
Canosa tiña que estar en Versos e aloumiños. Era
de xustiza.
E aquí está cun fermoso
texto no que nos fala de onde vén, o que sente, o que pensa. Moi clarificador. Encantoume.
Un texto moi persoal, para que gocen con el os lectores deste blog.
Pero antes, non me
resisto a deixar aquí un simpático poema para os nenos e nenas. Chámase Agulla, atópase en Acuario, e di así:
Esta agulla
cose con fío
as augas do mar
e non as do río.
Moito lle gusta
 |
| Ilustración de Dani Padrón. |
e así as ondas
poder enfiar.
Busca no fondo
do barco pirata
vestidos de seda,
colares de prata.
Ao afouto robalo
quere namorar
con fitas de argazo
vaise engalanar.
Chíscalle un ollo
e mándalle un bico
que lle sae da boca
en forma de pico.
E agora si. Agora
podedes ler este magnífico e entrañable texto.
María,
moitas grazas.
Non fun unha nena de aldea. E en certo
modo, sinto mágoa diso.
Non envexo as longas noites de inverno
nas que había que ir apañar verdura igualmente, enchendo os zocos de lama. Nin
o frío nas articulacións do corpo cando había que levar o gando a pacer, que un
se refregaba contra as vacas para sentir a caloriña no corpo. Nin as horas en
soidade cando os pais estaban a traballar na leira e deixaban os cativos sós na
casa.
Eu pasaba os invernos pegada ás lapas da
lareira do fogar, co arrecendo das castañas asadas e os mecos dos proxenitores.
Con todo, sinto morriña da aldea que
nunca foi miña e da que sempre me sentín, do seu espírito. Da fala sincera da
madriña, do pan de molete que escachaba de sabor na boca, das mans ásperas e
engurradas que me daban os mellores aloumiños. Dos ollos cansos e tristeiros
que non deixaban de sorrir.
Esas son as miñas raíces, de onde veño.
As que fan posible que chegue alá onde queira ir.
Fun á escola. Con calefacción e libros e
biblioteca e distintos profesores segundo a materia. Non tiña que camiñar
practicamente para ir a ela, non era necesario levar o encerado con un, xa
estabamos cheos de cadernos.
Había nenos, balbordo, ledicia, xogos… e
había libros, inzados de historias, palabras, versos, contos. Páxinas e páxinas
de papel que envolvían soños e que sempre me rodearon. Entre eles, medrei
feliz. Soñando, porque o mundo era ideal. Así medrei e aprendín a dicir nai,
millo, tesoiras, lapis, lugar, mundo, paixón. Con toda naturalidade, sen
decatarme de que había varias normativas, de que as palabras ían cambiando, de
que a lingua estaba a sufrir. Para min, só eran libros nos que sorrir, cos que
medrar, ata decatarme de que o zapato do gato con botas era o “sapato do ghato
con botas”.
E así puiden aprender máis. E coñecer. A
nosa historia, a miña, a da fala que me aloumiñaba e definía.
Porque houbo homes e mulleres, mestres e
mestras, que se fixeron escritores e poetas. Si. Cando eu era unha nena. Porque
querían darme un futuro xusto. Por iso colleron lapis e papel, e todo o amor do
mundo, e botáronse a escribir liñas na súa lingua, para que os nenos que iamos
á escola, puideramos ler no mesmo idioma no que sentiamos. E naceron contos
fantásticos e marabillosos que nos fixeron voar e rir. Contos que escondían
moito esforzo detrás, moito traballo, e un compromiso coa terra que ninguén
reclamaba. Contos que agromaban da necesidade. Do deber. Da xustiza.
Non había recursos. Cero. Ningún. Pero
había moita conciencia.
Quizais, porque eses mestres e mestras
si foran nenos da aldea, que non tiñan nada máis que a súa esencia, e unha
carraxe e fortaleza inigualables que foran as que os converteran en mestres. Os
verdadeiros docentes. Os que aprendían a xuntar as letras con cariño, os que
botaban horas turrando polos alumnos, os que loitaban porque os nenos puidesen
ir á escola cando facía falla a súa man de obra na casa. Os que construíron
país. Os que non se deixaron vencer polo desánimo. Os que da nada sacaban unha
obra de teatro, unha canción, unha historia, un poema.
Os que nos agasallaron os primeiros
libros na nosa lingua, para que non nos decataramos de que un día fora
silenciada, e a piques estivera de morrer. Iso, xa o saberiamos despois, se
cadra.
Loitaron pola prosa, pola poesía, polo
teatro. Por encher de versos e aloumiños os nosos días. Por regalarnos un
futuro, sen agardar nada a cambio. Quizais, un sorriso ao vernos cun libro na
man. Quizais, felices con pensar que quedabamos durmidos ás noites cos seus
contos, ou escoitar cómo en baixa voz recitabamos aqueles versos que nos
namoraran. Quizais…
Quizais algún día nos oian berrar
GRAZAS!
MARÍA CANOSA
 |
| Nai e filla presentan senllos libros. Que emoción! |